Το «μετά» έχει περισσότερη σημασία...

Του Δημήτρη Χατζηευθυμίου

ΑΝ ΚΑΙ Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΤΗ

Η υπεύθυνη πολιτικών για τα δάση, των «Οικολόγων Πράσινων», κ. Βασιλική Νάκου, μιλά στην «Ε» για τα συνήθη λάθη των αναδασώσεων αλλά και τη σημασία του περιαστικού πρασίνου

Δενδροφύτευση. Η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Λάρισας ξεκινά σήμερα μια προσπάθεια με στόχο να «πρασινίσει» δύο περιοχές στον Κίσσαβο και τον Όλυμπο.
Η ανταπόκριση των Λαρισαίων εθελοντών είναι ενθαρρυντική και το αποτέλεσμα θεωρείται δεδομένο.
Αλλά όχι πάντα. Πολύ συχνά τέτοιου είδους εκστρατείες, ενώ «πυροδοτούνται» από αγαθές προθέσεις και σκοπούς, καταλήγουν σε «φιάσκο» με αντίθετα από τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.
Περί δενδροφυτεύσεων λοιπόν ο λόγος με τη Βασιλική Νάκου, δασοπόνο, υπεύθυνη πολιτικών για τα δάση των «Οικολόγων Πράσινων», η οποία μας εξηγεί τους «κανόνες» μιας σωστής δενδροφύτευσης, αφού έρευνα έχει δείξει ότι καταστρέφουμε περίπου δεκαπλάσιο αριθμό φυτών από απροσεξία απ’ αυτά που φυτεύουμε, αλλά και ότι ή μια τέτοια οικολογική προσπάθεια δεν εξαντλείται στο «να βάλουμε ένα δέντρο σε μια τρύπα. Αν νοιαζόμαστε πραγματικά, σημειώνει, πρέπει να τα υιοθετήσουμε για να τα δείξουμε μια μέρα στα εγγόνια μας...».
Συνέντευξη στον Δημήτρη Χατζηευθυμίου
* Με αφορμή μια καμπάνια δενδροφύτευσης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λάρισας, θα ήθελα να μας δώσετε το «προφίλ» των ελληνικών δασών. Λέγεται για παράδειγμα ότι η «ιδιότητά» τους είναι ότι καίγονται μεν εύκολα, αλλά αναγεννώνται εξίσου εύκολα και γρήγορα. Είναι αυτό αληθές;
- Η φυσική αναγέννηση δεν συμβαίνει σε όλα τα είδη δένδρων. Για παράδειγμα, τα πεύκα και τα πουρνάρια έχουν αυτή την ιδιότητα σε αντίθεση με τα έλατα που θέλουν πολύ ειδικές συνθήκες για να μεγαλώσουν και δεν μπορούν εύκολα να αποκατασταθούν με αναδασώσεις, κάτι που φάνηκε και στην προσπάθεια αποκατάστασης της Πάρνηθας.
Η χώρα μας διαθέτει μεγάλη ποικιλία δασικών ειδών ιδιαίτερα σημαντικών για την παγκόσμια βιοποικιλότητα, που μια πυρκαγιά δυστυχώς τα καταστρέφει ολοκληρωτικά. Γι’ αυτό και οι Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούμε την πρόληψη αναντικατάστατη και προτείνουμε να στραφεί η προσοχή πρωτίστως στην προστασία του δάσους και δευτερευόντως στο πώς θα το ξαναφτιάξουμε.
* Ποιο είναι το ετήσιο (ή δεκαετές) ισοζύγιο καιομένης δασικής έκτασης και αναδασώμενης (με φυσικό τρόπο, αλλά και με την ανθρώπινη παρέμβαση);
- Δεδομένου ότι κάθε δάσος δεν αναδασώνεται απαραίτητα τη χρονιά που καίγεται είναι λίγο δύσκολο να μιλάμε για ισοζύγιο. Επιπλέον, στην Ελλάδα ακόμη δεν έχουμε καταφέρει τα προφανή: για παράδειγμα δεν έχουμε δασολόγιο, ώστε να γνωρίζουμε ακριβώς τις δημόσιες δασικές εκτάσεις μας, ενώ η Δασική Υπηρεσία είναι υποστελεχωμένη και δεν μπορεί να επιληφθεί αποτελεσματικά του αντικειμένου της. Επομένως, ποιος μπορεί να πει με σιγουριά πόση είναι η έκταση των δασών μας, πόσες εκτάσεις αναγεννήθηκαν με φυσικό τρόπο και πόσες έχουν ανάγκη αναδάσωσης, αφού δεν υπάρχει κεντρικός σχεδιασμός και συνεκτική δασική πολιτική;
«ΑΡΧΕΣ» ΔΕΝΔΡΟΦΥΤΕΥΣΗΣ
* Ποιες «αρχές» πρέπει να ακολουθήσει ένας φορέας πριν ξεκινήσει μια δενδροφύτευση. Τι πρέπει να προσέξει κατά τη δενδροφύτευση και πότε «ολοκληρώνεται» το ενδιαφέρον για τα φυτεμένα δένδρα, διότι οι περισσότεροι θεωρούν ότι το καθήκον τους εξαντλείται με τη φύτευση.
- Η σωστή πληροφόρηση είναι αυτή που μπορεί να φέρει τα σωστά αποτελέσματα. Οι Οικολόγοι Πράσινοι καλούμε τους πολίτες να επικοινωνούν μαζί μας ώστε να ενημερώνονται σωστά όχι μόνο για τη διαδικασία της δενδροφύτευσης που κρατάει ελάχιστο χρόνο αλλά για το μετά. Η φύση δεν ακολουθεί τους δικούς μας ρυθμούς ούτε τις δικές μας προσδοκίες, χρειάζεται χρόνο, υπομονή, ενδιαφέρον και πάνω απ’ όλα γνώση. Πολλές φορές ακούμε τους πολίτες, που από υπερβολικό ενδιαφέρον για τη φύση τα βάζουν με τα δασαρχεία και τους αρμόδιους φορείς, γιατί δεν τους επετράπη να κάνουν κάποια δενδροφύτευση. Είναι λάθος, διότι έτσι προκαλούμε περισσότερη ζημιά απ’ αυτή που προσπαθούμε να διορθώσουμε. Άλλωστε για το θέμα της αναδάσωσης υπάρχει αυστηρό νομικό πλαίσιο που ορίζει όλη τη διαδικασία και αυτό πρέπει να τηρεί κάθε φορέας πριν ξεκινήσει τη δενδροφύτευση.
Κατά τη δενδροφύτευση θα πρέπει ν’ ακολουθούμε αυστηρά τις οδηγίες των ειδικών, να προσέχουμε να μην καταστρέφουμε τη γύρω βλάστηση. Έρευνα έχει καταδείξει ότι καταστρέφουμε περίπου δεκαπλάσιο αριθμό φυτών από απροσεξία απ’ αυτά που φυτεύουμε. Ακόμη, πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι τα δενδρύλλια προέρχονται από είδη που ταιριάζουν στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής και να φροντίσουμε να έχουν νερό στα πρώτα στάδια της ζωής τους.
Στη συνέχεια, να παρακολουθούμε την εξέλιξη της προσπάθειάς μας και να προστατεύουμε πάντα την περιοχή από κάθε λογής κινδύνους (πυρκαγιές, βόσκηση, καταπατητές). Μια ιδέα είναι να οριστούν ομάδες που θα προσέχουν την πορεία και την ασφάλεια των δέντρων, αφού η υποχρέωσή μας δεν εξαντλείται στο να βάλουμε ένα δέντρο σε μια τρύπα. Αν νοιαζόμαστε πραγματικά, πρέπει να τα υιοθετήσουμε για να τα δείξουμε μια μέρα στα εγγόνια μας.
* Ποια είναι τα «συνήθη λάθη» (αν υπάρχουν τέτοια) που πρέπει να αποφεύγονται σε τέτοιους είδους εκστρατείες και ποιος ο ρόλος των Δασαρχείων;
- Πέραν αυτών που αναφέρθηκαν πιο πάνω, το πιο συνηθισμένο λάθος είναι η επιλογή των δέντρων με κριτήριο το κόστος ή την επάρκεια και το ότι δεν λαμβάνουμε υπόψη την προηγούμενη βλάστηση, φυτεύοντας είτε δέντρα που περισσεύουν στα φυτώρια είτε που τα βρήκαμε στις «εκπτώσεις» είτε ξενικά είδη που αρέσουν μεν, αλλοιώνουν δε το φυσικό περιβάλλον της περιοχής. Ο ρόλος του δασαρχείου εδώ είναι καθοριστικός και πρέπει να καθοδηγεί την προσπάθεια.
ΤΟ ΠΕΡΙΑΣΤΙΚΟ ΠΡΑΣΙΝΟ
Εξίσου σημαντικό όμως με τη δενδροφύτευση και τον εμπλουτισμό της δασικής βλάστησης, στην οποία συμμετέχουν οι Οικολόγοι Πράσινοι Λάρισας, στηρίζοντας την προσπάθεια αυτή της Νομαρχίας, είναι και η αύξηση και η προστασία του αστικού και του περιαστικού πρασίνου, η μετατροπή ελεύθερων χώρων της πόλης μας σε πράσινους χώρους. Στο ερχόμενο διάστημα θα καταθέσουμε στη Διεύθυνση Δασών πρόταση που επεξεργαζόμαστε και που αφορά στην προστασία των περιαστικών δασών ή αλσυλλίων. Φυσικά ζητούμε τη συνδρομή των ενεργών πολιτών στην όλη προσπάθεια, καθώς το πράσινο δεν είναι δουλειά μόνο των Πράσινων αλλά όλων μας.