"Θα χτίζουμε με τα μπάζα μας"

Μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη στη Λένα Κισσάβου, για την ανακύκλωση των δομικών υλικών.

Χωρίς σκουπίδια με το ελάχιστο κόστος

Από την TV Χωρίς σύνορα

Τέσσερις περιβαλλοντικές οργανώσεις, η Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης, η Greenpeace, το WWF και το Δίκτυο Μεσόγειος SOS, ένωσαν τις δυνάμεις τους συντάσσοντας μία ολοκληρωμένη και στοιχειοθετημένη πρόταση, για την οριστική λύση του προβλήματος διαχείρισης απορριμμάτων στην Αττική. Ο κεντρικός άξονας της πρότασης πρόληψη-επαναχρησιμοποίηση-κομποστοποίηση-ανακύκλωση εκτός από το ότι «κοιτά» στο μέλλον, χρειάζεται τους λιγότερους δυνατούς οικονομικούς πόρους για την υλοποίησή του.

Όπως εξήγησαν οι εκπρόσωποι των τεσσάρων περιβαλλοντικών οργανώσεων στη σημερινή συνέντευξη τύπου στα γραφεία της Greenpeace, η πρόταση, που έχει ήδη κατατεθεί στο ΥΠΕΧΩΔΕ, στοχεύει στην οριστική επίλυση του προβλήματος της διαχείρισης απορριμμάτων με το ελάχιστο κόστος και μπορεί να υλοποιηθεί στο σύνολό του στα επόμενα 5 έως 7 χρόνια.

Τι πρέπει να διαχειριστούμε;

Η ποσότητα απορριμμάτων που οδηγείται προς τελική διάθεση στο ΧΥΤΑ Φυλής είναι της τάξης περίπου των 2.300.000 τόνων ετησίως. Στην συνολική ποσότητα εμπεριέχονται από οργανικά απορρίμματα, συσκευασίες, έντυπο χαρτί, ηλεκτρικές- ηλεκτρονικές συσκευές, ποσότητες άλλων μετάλλων, πλαστικών και γυαλιού, επικίνδυνα οικιακά, έπιπλα, ρουχισμός, νοσοκομειακά (παρανόμως) έως και μία ανεξέλεγκτη ποσότητα μπάζων. Επίσης, στη Φυλή φτάνουν και σκουπίδια που δεν παράγονται στην Αττική με πλάγιους τρόπους.

Μείωση της τελικής ποσότητας που φτάνει στους ΧΥΤΑ

Βασικό στοιχείο της πρότασης, είναι η δημιουργία κινήτρων για τους δήμους και τα νοικοκυριά έτσι ώστε να μην παράγουν «βρώμικα» σκουπίδια, μέσω της αναλογικής πληρωμής. Έτσι, προτείνεται η πληρωμή των ΟΤΑ της Αττικής με βάση το βάρος των απορριμμάτων που διαθέτουν στο ΧΥΤΑ Φυλής. Τα απορρίμματα θα ζυγίζονται, θα χρεώνονται ανά τόνο και θα διασταυρώνονται με τον πληθυσμό του ΟΤΑ και την εκτιμώμενη ποσότητα των απορριμμάτων που παράγει. Επίσης, προτείνεται η αλλαγή του τρόπου χρέωσης των δημοτικών τελών ανάλογα με το πόσο «πετάει» ο καθένας.

Για την αύξηση των ανακτώμενων ποσοτήτων συσκευασιών, προτείνεται η τοποθέτηση ικανού αριθμού σημείων συλλογής της «Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης», επιπροσθέτως, στα σημερινά σημεία που βρίσκονται χάριν εντυπωσιασμού μόνο στο κέντρο της Αθήνας. Επίσης, στον ίδιο σκοπό συμβάλλει η δημιουργία δύο νέων Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) αλλά και η εντατικοποίηση των υπαρχόντων ΣΕΔ που υπολειτουργούν.

Απλή και φθηνή στη σύλληψη της είναι η δημιουργία υποδομών χαμηλού κόστους όπως η δημιουργία 25 Κέντρων Ανακύκλωσης μέσα στους ΟΤΑ όπου οι δημότες θα μπορούν μόνοι τους να μεταφέρουν τα υλικά τους, η τοποθέτηση ειδικών κάδων για χαρτί δίπλα σε κάθε μπλε κάδο και η οικιακή κομποστοποίηση. Αυξάνεται η ανάκτηση χαρτιού και μειώνεται το παραγόμενο RDF(χαρτί-πλαστικό) στο Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης (ΕΜΑΚ) στα Ανω Λιόσια και τα υπολείμματα στα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικλών (ΚΔΑΥ). Όσον αφορά την οικιακή κομποστοοίηση, το κόστος του προβλεπόμενου τετραετούς προγράμματος για την κάλυψη με 100.000 κάδους οικιακής κομποστοποίησης 176.000 νοικοκυριών της Αττικής εκτιμήθηκε περίπου σε 10 εκατομμυρίων ευρώ +ΦΠΑ, ενώ οι ΟΤΑ με την συμμετοχή τους θα έχουν κέρδος από τη μείωση του κόστους συλλογής, μεταφοράς και τελικής διάθεσης των οργανικών που θα γίνουν λίπασμα.

Μονάδες κομποστοποίησης: τι αφήνουν για τη Φυλή;

Για τις εναπομείνασες διαχειρίσιμες, ποσότητες απορριμμάτων προβλέπονται δράσεις χαμηλού κόστους που θα βοηθήσουν στην προετοιμασία της κομποστοποίησης από τις μονάδες. Έτσι, για την αξιοποίηση των ξεχασμένων αλλά πολύτιμων οργανικών απορριμμάτων απαιτείται η ενεργή συμμετοχή των ΟΤΑ οι οποίοι θα πρέπει να προμηθευτούν κλαδοταμμαχιστές μειώνοντας όμως το κόστος με το οποίο επιβαρύνονται από τη συλλογή και τη μεταφορά των κλαδεμάτων. Επίσης, θα πρέπει τα οργανικά να διαλέγονται σε κάδους με υποχρεωτική χρήση βιοαποδομήσιμης σακούλας.

Η πρόταση δεν αχρηστεύει το ΕΜΑΚ, όμως προτάσσει την δημιουργία 10 μικρών μονάδων κομποστοποίησης και τριών μεγάλων με δυνατότητα αυστηρού ποιοτικού ελέγχου του τελικού προϊόντος το οποίο θα μπορεί να πωληθεί για πολλές από τις αγροτικές χρήσεις. Το ΕΜΑΚ, αποσυμφορημένο θα παράγει κομπόστ πολύ καλύτερης ποιότητας ενώ τα υπολείμματα από τις μονάδες θα μπορούν επίσης να χρησιμοποιούνται ως εναλλακτικά καύσιμα, όπου είναι εφικτό.

Όσο περίπλοκος και αν φαίνεται ο σχεδιασμός αυτός, το κόστος του εκτιμάται συνολικά σε 119 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή είναι περίπου 6 με 9 φορές οικονομικότερος σε επενδυτικό και λειτουργικό κόστος από ότι άλλες τεχνολογικές επιλογές ενώ ταυτόχρονα ανοίγει νέες θέσεις εργασίας και προλαμβάνει το τεράστιο κόστος, που αύριο θα πρέπει να πληρώσουμε σε πρόστιμα και στην ακριβή διαχείριση.

«Δυστυχώς, απόψεις όπως αυτές της θερμικής επεξεργασίας ακούγονται συχνά από επενδυτές λόγω του υψηλότερου κόστους-κέρδους τους», λέει ο κ. Νίκος Χαραλαμπίδης από την Greenpeace και καταλήγει τονίζοντας ότι το μειονέκτημα της λύσης, που προτείνουν οι τέσσερις οργανώσεις εδράζεται στην ανάγκη συντονισμού και συνεργασίας πολλών φορέων (ΟΤΑ, υπουργεία, κοινωνικοί φορείς), λέγοντας δηλαδή ότι είναι μια λύση με βάθος.

Για κάθε τόνο σκουπιδιών θα πληρώνουν οι Δήμοι

Απο το Πρώτο Θέμα

Της Μαριάννας Τζάννε

Γκάζι στον τομέα της ανακύκλωσης με σκοπό να περιοριστούν οι όγκοι των απορριμμάτων που αποτελούν την μεγάλη πληγή του λεκανοπεδίου Αττικής, βάζει η υπουργός Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κυρία Τίνα Μπιρμπίλη, με το σχέδιο νόμου που κατέθεσε παραμονές Χριστουγέννων (!) στην Bουλή και συνυπογράφουν πέντε ακόμη υπουργοί της κυβέρνησης (Παπακωνσταντίνου, Κατσέλη, Ραγκούσης, Καστανίδης, Μπατζελή).

Η βασική αλλαγή που φέρνουν οι νέες νομοθετικές ρυθμίσεις είναι ότι στο εξής οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα πληρώνουν για τα απορρίμματα με βάση τις ποσότητες που παράγουν και όχι με ένα φίξ ποσό που ίσχυε έως σήμερα.

Για παράδειγμα, οι Δήμοι της Αττικής, για την τελική διάθεση (μηχανική ανακύκλωση, ΧΥΤΑ) καταβάλλουν το 6% των τακτικών τους εσόδων του προ-προηγουμένου έτους, ανεξαρτήτως ποσότητας αποβλήτων.

Εκτιμάται ότι η εφαρμογή τιμολόγησης ανά τόνο αποβλήτου που φτάνει για ταφή θα εισάγει σημαντικά οικονομικά κίνητρα για αύξηση της ανακύκλωσης, κατά την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» ούτως ώστε οι ΟΤΑ να καταστούν υπεύθυνοι και να δραστηριοποιηθούν στη μείωση και ανακύκλωση των απορριμμάτων. Υπενθυμίζεται ότι οι ΟΤΑ σήμερα επιδοτούνται από τα συστήματα ανακύκλωσης προκειμένου να συλλέγουν και να μεταφέρουν τα ανακυκλώσιμα υλικά.

Το νέο νομοθέτημα, δίνει έμφαση στη διαλογή στην πηγή και τροποποιεί τον παλιό νόμο του 2001 (2939/2001) με τον οποίο ενεργοποιούνταν τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων (συσκευασιών, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, μπαταριών, οχημάτων, ελαστικών κ.α) αλλά και ο φορέας που θα επιβλέψει την διαδικασία της ανακύκλωσης, που είναι ο Εθνικός Οργανισμός Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π.). Δυστυχώς ο Εθνικός Οργανισμός εννέα χρόνια μετά βρίσκεται ακόμη στα χαρτιά! Στην χώρα μας λειτουργούν 11 εγκεκριμένα συστήματα ανακύκλωσης με τα οποία ανακυκλώνουμε σχεδόν τα πάντα.

Ωστόσο τα ποσοστά ανακύκλωσης υπολείπονται του Ευρωπαϊκού Μέσου Όρου που είναι το 33% και περιορίζονται στο 25% των οικιακών αποβλήτων με βάση τα στοιχεία της προηγούμενης ηγεσίας του υπουργείου.

Τι προβλέπει ο νόμος για το νέο φορέα

Με το νέο νομοσχέδιο, καθορίζονται οι όροι και το πλαίσιο λειτουργίας του Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π, ο οποίος θα έχει οικονομική αυτοτέλεια και θα χρηματοδοτείται με το 3% των ετήσιων εισφορών που καταβάλλουν οι υπόχρεες εταιρείες που συμμετέχουν σε συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης απορριμμάτων (super market, αλυσίδες ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών κ.α.) Με βάση τους πόρους όλων των συστημάτων για το 2008, υπολογίζεται ότι στο φορέα αυτό αναλογούν περί τα 2 εκ. ευρώ ποσό που θεωρείται ότι καλύπτει πλήρως την λειτουργία του.

Ξεκάθαρος είναι ο νόμος και στον τομέα της διαχείρισης των εισφορών που συγκεντρώνονται από τα μέλη των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης, για τα οποία έχουν ακουστεί πολλά.

Ο νόμος υπογραμμίζει τον μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα των συστημάτων και αναφέρει ότι όλες οι χρηματικές εισφορές από τις εργασίες εναλλακτικής διαχείρισης, προορίζονται αποκλειστικά και μόνο για την κάλυψη του κόστους της ανακύκλωσης και την χρηματοδότηση του Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π. ενώ «τυχόν κέρδη των συστημάτων δεν διανέμονται στους μετόχους αυτών αλλά δημιουργούνται αποθεματικά προοριζόμενα για την κάλυψη των ζημιών επόμενων χρήσεων».

Προσθήκη στο νόμο αποτελεί και η επιβολή αυστηρών διοικητικών κυρώσεων και προστίμων σε όσους παραβαίνουν τις διατάξεις του, τα οποία ισοδυναμούν με καμπάνες από 1.000 έως 1.000.000 ευρώ ανάλογα με την παράβαση καθώς επίσης και με διακοπή λειτουργίας του συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης.

ΑΣ ΠΡΟΧΩΡΗΣΟΥΜΕ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

Οι Οικολόγοι Πράσινοι συμπαραστεκόμαστε στον αγώνα των κατοίκων από διάφορες περιοχές της χώρας που επιδιώκουν να σταματήσει η ανεξέλεγκτη απόρριψη και καύση των απορριμμάτων και να προωθηθεί η μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και κομποστοποίηση των απορριμμάτων συνειδητοποιώντας ότι δεν υπάρχει «αλλού» για τα σκουπίδια αλλά μόνο το «αναλαμβάνουμε ΟΛΟΙ τις ευθύνες μας για να μηδενίσουμε τα απόβλητα μας» Και στη σημερινή συνέντευξη τύπου των Οικολόγων Πράσινων για τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης καταθέσαμε συγκεκριμένες προτάσεις για τη διαχείριση των απορριμμάτων.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι κατανοούμε τις αντιδράσεις των κατοίκων του Γραμματικού στη δημιουργία ενός ΧΥΤΑ που θα δέχεται τεράστιες ποσότητες απορριμμάτων μια και οι εικόνες που έχουμε όλοι από την ταφή των απορριμμάτων στην Ελλάδα είναι τραγικές και κανείς δεν δέχεται πλέον τα σκουπίδια στην περιοχή του. Η λύση, όμως, δεν είναι ούτε να συνεχίζουμε να κρύβουμε το πρόβλημα των σκουπιδιών κάτω από το χαλί ούτε να επιδιώκουμε να μεταφέρονται και να θάβονται ή καίγονται τα σκουπίδια κάπου αλλού. Η ΜΟΝΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΛΥΣΗ -την οποία προτείνουμε σταθερά - είναι να αναλάβουν όλοι (κυβέρνηση, αυτοδιοίκηση, παραγωγοί, πολίτες, φορείς) την ευθύνη που τους αναλογεί για να προωθήσουμε μια πολιτική «μηδενικών αποβλήτων» με τη μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση (με διαλογή στην πηγή) και κομποστοποίηση του συνόλου σχεδόν των απορριμμάτων. Αυτή η στρατηγική αν είχε δρομολογηθεί και ακολουθηθεί συστηματικά τόσο σε κεντρικό όσο και τοπικό επίπεδο εδώ και 20 χρόνια που ξέρουμε ότι το πρόβλημα των απορριμμάτων είναι εκρηκτικό, σήμερα θα είχαμε σε σημαντικό βαθμό αντιμετωπίσει ένα σοβαρό περιβαλλοντικό θέμα, αναπτύξει βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης-κομποστοποίησης, δημιουργήσει χιλιάδες θέσεις εργασίας.

Αντίθετα, όλοι οι θεσμικοί φορείς (κυβερνήσεις, ΕΣΔΚΝΑ, περιφέρεια, νομαρχίες, ΟΤΑ) έμειναν προσκολλημένοι σε ξεπερασμένες λύσεις που οδηγούν είτε στην ταφή τεράστιων ποσοτήτων απορριμμάτων είτε/και στη καύση τους. Οι Οικολόγοι Πράσινοι δεν θεωρούν λύση τη δημιουργία νέων χώρων ταφής ανεπεξέργαστων απορριμμάτων ούτε και την προωθούμενη κατασκευή βιομηχανικής εγκατάστασης καύσης αποβλήτων στη Θήβα από έναν από τους ισχυρούς οικονομικούς παράγοντες της χώρας με αμφίβολες από άποψη διαφάνειας διαδικασίες (ΣΔΙΤ με τον ΕΣΔΚΝΑ χωρίς κάποιο διαγωνισμό) που θα καίει 800.000 περίπου τόνους αποβλήτων το χρόνο. Πολλές από τις επιλογές στο θέμα των σκουπιδιών δεν γίνονται με διαφάνεια, διάλογο και με βάση την υποχρεωτική ιεραρχία στις μεθόδους διαχείρισης τους αλλά υπό την πίεση ισχυρών οικονομικών λόμπυ.

Όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις έχουν μεγάλο ποσοστό ευθύνης για τα σημερινά αδιέξοδα στη διαχείριση των απορριμμάτων. «Ακατανόητη» ήταν και η επί 5 χρόνια αδιαφορία του τέως Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ κ Σουφλιά να προωθήσει τη νομοθεσία για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων κατεδαφίσεων, οικοδομών και εκσκαφών που θα συνέβαλε στην άμεση αντιμετώπιση μέσω της ανακύκλωσης μιας ποσότητας αποβλήτων που εκτιμάται σε 6.000.000 έως και 30.000.000 τόνους ετησίως και που σήμερα καταλήγει ανεξέλεγκτα στο περιβάλλον.

Καλούμε τη νέα Υπουργό Περιβάλλοντος και τους υπόλοιπους υπουργούς να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να προωθήσουν την εναλλακτική διαχείριση των υλικών εκσκαφών, οικοδομών και κατεδαφίσεων (μπάζα) αλλά και να θέσουν υψηλότερους ποσοτικούς στόχους μείωσης των απορριμμάτων (αποφυγή παραγωγής), να στηρίξουν με ολοκληρωμένο τρόπο τα προγράμματα ανακύκλωσης των απορριμμάτων, μείωσης των οργανικών υλικών που οδηγούνται για ταφή και να εφαρμόσουν τη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για τα απόβλητα.

Καλούμε τους πολίτες να πιέσουν τις Δημοτικές αρχές να αναλάβουν τις σοβαρές ευθύνες τους (και να ψηφίσουν στις εκλογές της αυτοδιοίκησης του Οκτωβρίου 2010 με βάση αυτό το κριτήριο) ώστε να συμμορφωθούν με τη νομοθεσία προχωρώντας άμεσα στην εναλλακτική διαχείριση των απορριμμάτων με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών με διαλογή στην πηγή: συσκευασιών, χρησιμοποιημένων ελαστικών, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, οχημάτων τέλους κύκλου ζωής, ηλεκτρικών συσσωρευτών, καθώς και προώθηση προγραμμάτων κομποστοποίησης των βιοαποικοδομήσιμων οργανικών υλικών σε επίπεδο κατοικίας (οικιακή κομποστοποίηση, γειτονιάς (κοινοτική κομποστοποίηση) και δήμου (δημοτική κομποστοποίηση). Μόνο τα αδρανή υπολείμματα που προκύπτουν μετά την ανάκτηση των ανακυκλώσιμων υλικών θα πρέπει να διατίθενται με ασφαλή τρόπο σε χώρο Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤ).

Η ίδια η κοινωνία χρειάζεται να αναλάβει πιο ενεργό ρόλο σε ένα θέμα που είναι κατ΄ εξοχήν πολιτικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό. Οι Οικολόγοι Πράσινοι καλούμε σε μια εκστρατεία ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης των πολιτών, ώστε να πετύχουμε δραστική μείωση του όγκου των απορριμμάτων προς τελική διάθεση. Ενθαρρύνουμε τη δουλειά που κάνουν σε αυτή την κατεύθυνση περιβαλλοντικοί και κοινωνικοί φορείς και ζητάμε να ενισχυθούν με κίνητρα και αντικίνητρα οι προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση. Σημαντικό ρόλο μπορεί και πρέπει να παίξει η εκπαιδευτική κοινότητα στην προσπάθεια ευαισθητοποίησης της κοινωνίας.

Σε όλες τις περιοχές της χώρας παραμένουν σε λειτουργία εκατοντάδες χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης των απορριμμάτων (ΧΑΔΑ). Οι Οικολόγοι Πράσινοι γινόμαστε αποδέκτες πολλών καταγγελιών από ενεργούς πολίτες για περιπτώσεις ανεξέλεγκτης καύσης απορριμμάτων και συνεχιζόμενης λειτουργίας ΧΑΔΑ σε ευαίσθητα οικοσυστήματα (ποτάμια, λίμνες, δάση, φυσικές περιοχές) και αρχαιολογικούς χώρους. Φωτογραφίες από τις περιοχές δείτε εδώ

Διαβάστε το κείμενο πολιτικών προτάσεων των Οικολόγων Πράσινων για την Βιώσιμη Διαχείριση των Απορριμμάτων.

ΑΣ ΠΡΟΧΩΡΗΣΟΥΜΕ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

Οι Οικολόγοι Πράσινοι συμπαραστεκόμαστε στον αγώνα των κατοίκων από διάφορες περιοχές της χώρας που επιδιώκουν να σταματήσει η ανεξέλεγκτη απόρριψη και καύση των απορριμμάτων και να προωθηθεί η μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και κομποστοποίηση των απορριμμάτων συνειδητοποιώντας ότι δεν υπάρχει «αλλού» για τα σκουπίδια αλλά μόνο το «αναλαμβάνουμε ΟΛΟΙ τις ευθύνες μας για να μηδενίσουμε τα απόβλητα μας» Και στη σημερινή συνέντευξη τύπου των Οικολόγων Πράσινων για τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης καταθέσαμε συγκεκριμένες προτάσεις για τη διαχείριση των απορριμμάτων.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι κατανοούμε τις αντιδράσεις των κατοίκων του Γραμματικού στη δημιουργία ενός ΧΥΤΑ που θα δέχεται τεράστιες ποσότητες απορριμμάτων μια και οι εικόνες που έχουμε όλοι από την ταφή των απορριμμάτων στην Ελλάδα είναι τραγικές και κανείς δεν δέχεται πλέον τα σκουπίδια στην περιοχή του. Η λύση, όμως, δεν είναι ούτε να συνεχίζουμε να κρύβουμε το πρόβλημα των σκουπιδιών κάτω από το χαλί ούτε να επιδιώκουμε να μεταφέρονται και να θάβονται ή καίγονται τα σκουπίδια κάπου αλλού. Η ΜΟΝΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΛΥΣΗ -την οποία προτείνουμε σταθερά - είναι να αναλάβουν όλοι (κυβέρνηση, αυτοδιοίκηση, παραγωγοί, πολίτες, φορείς) την ευθύνη που τους αναλογεί για να προωθήσουμε μια πολιτική «μηδενικών αποβλήτων» με τη μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση (με διαλογή στην πηγή) και κομποστοποίηση του συνόλου σχεδόν των απορριμμάτων. Αυτή η στρατηγική αν είχε δρομολογηθεί και ακολουθηθεί συστηματικά τόσο σε κεντρικό όσο και τοπικό επίπεδο εδώ και 20 χρόνια που ξέρουμε ότι το πρόβλημα των απορριμμάτων είναι εκρηκτικό, σήμερα θα είχαμε σε σημαντικό βαθμό αντιμετωπίσει ένα σοβαρό περιβαλλοντικό θέμα, αναπτύξει βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης-κομποστοποίησης, δημιουργήσει χιλιάδες θέσεις εργασίας.

Αντίθετα, όλοι οι θεσμικοί φορείς (κυβερνήσεις, ΕΣΔΚΝΑ, περιφέρεια, νομαρχίες, ΟΤΑ) έμειναν προσκολλημένοι σε ξεπερασμένες λύσεις που οδηγούν είτε στην ταφή τεράστιων ποσοτήτων απορριμμάτων είτε/και στη καύση τους. Οι Οικολόγοι Πράσινοι δεν θεωρούν λύση τη δημιουργία νέων χώρων ταφής ανεπεξέργαστων απορριμμάτων ούτε και την προωθούμενη κατασκευή βιομηχανικής εγκατάστασης καύσης αποβλήτων στη Θήβα από έναν από τους ισχυρούς οικονομικούς παράγοντες της χώρας με αμφίβολες από άποψη διαφάνειας διαδικασίες (ΣΔΙΤ με τον ΕΣΔΚΝΑ χωρίς κάποιο διαγωνισμό) που θα καίει 800.000 περίπου τόνους αποβλήτων το χρόνο. Πολλές από τις επιλογές στο θέμα των σκουπιδιών δεν γίνονται με διαφάνεια, διάλογο και με βάση την υποχρεωτική ιεραρχία στις μεθόδους διαχείρισης τους αλλά υπό την πίεση ισχυρών οικονομικών λόμπυ.

Όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις έχουν μεγάλο ποσοστό ευθύνης για τα σημερινά αδιέξοδα στη διαχείριση των απορριμμάτων. «Ακατανόητη» ήταν και η επί 5 χρόνια αδιαφορία του τέως Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ κ Σουφλιά να προωθήσει τη νομοθεσία για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων κατεδαφίσεων, οικοδομών και εκσκαφών που θα συνέβαλε στην άμεση αντιμετώπιση μέσω της ανακύκλωσης μιας ποσότητας αποβλήτων που εκτιμάται σε 6.000.000 έως και 30.000.000 τόνους ετησίως και που σήμερα καταλήγει ανεξέλεγκτα στο περιβάλλον.

Καλούμε τη νέα Υπουργό Περιβάλλοντος και τους υπόλοιπους υπουργούς να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να προωθήσουν την εναλλακτική διαχείριση των υλικών εκσκαφών, οικοδομών και κατεδαφίσεων (μπάζα) αλλά και να θέσουν υψηλότερους ποσοτικούς στόχους μείωσης των απορριμμάτων (αποφυγή παραγωγής), να στηρίξουν με ολοκληρωμένο τρόπο τα προγράμματα ανακύκλωσης των απορριμμάτων, μείωσης των οργανικών υλικών που οδηγούνται για ταφή και να εφαρμόσουν τη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για τα απόβλητα.

Καλούμε τους πολίτες να πιέσουν τις Δημοτικές αρχές να αναλάβουν τις σοβαρές ευθύνες τους (και να ψηφίσουν στις εκλογές της αυτοδιοίκησης του Οκτωβρίου 2010 με βάση αυτό το κριτήριο) ώστε να συμμορφωθούν με τη νομοθεσία προχωρώντας άμεσα στην εναλλακτική διαχείριση των απορριμμάτων με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών με διαλογή στην πηγή: συσκευασιών, χρησιμοποιημένων ελαστικών, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, οχημάτων τέλους κύκλου ζωής, ηλεκτρικών συσσωρευτών, καθώς και προώθηση προγραμμάτων κομποστοποίησης των βιοαποικοδομήσιμων οργανικών υλικών σε επίπεδο κατοικίας (οικιακή κομποστοποίηση, γειτονιάς (κοινοτική κομποστοποίηση) και δήμου (δημοτική κομποστοποίηση). Μόνο τα αδρανή υπολείμματα που προκύπτουν μετά την ανάκτηση των ανακυκλώσιμων υλικών θα πρέπει να διατίθενται με ασφαλή τρόπο σε χώρο Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤ).

Η ίδια η κοινωνία χρειάζεται να αναλάβει πιο ενεργό ρόλο σε ένα θέμα που είναι κατ΄ εξοχήν πολιτικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό. Οι Οικολόγοι Πράσινοι καλούμε σε μια εκστρατεία ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης των πολιτών, ώστε να πετύχουμε δραστική μείωση του όγκου των απορριμμάτων προς τελική διάθεση. Ενθαρρύνουμε τη δουλειά που κάνουν σε αυτή την κατεύθυνση περιβαλλοντικοί και κοινωνικοί φορείς και ζητάμε να ενισχυθούν με κίνητρα και αντικίνητρα οι προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση. Σημαντικό ρόλο μπορεί και πρέπει να παίξει η εκπαιδευτική κοινότητα στην προσπάθεια ευαισθητοποίησης της κοινωνίας.

Σε όλες τις περιοχές της χώρας παραμένουν σε λειτουργία εκατοντάδες χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης των απορριμμάτων (ΧΑΔΑ). Οι Οικολόγοι Πράσινοι γινόμαστε αποδέκτες πολλών καταγγελιών από ενεργούς πολίτες για περιπτώσεις ανεξέλεγκτης καύσης απορριμμάτων και συνεχιζόμενης λειτουργίας ΧΑΔΑ σε ευαίσθητα οικοσυστήματα (ποτάμια, λίμνες, δάση, φυσικές περιοχές) και αρχαιολογικούς χώρους. Φωτογραφίες από τις περιοχές δείτε εδώ

Διαβάστε το κείμενο πολιτικών προτάσεων των Οικολόγων Πράσινων για την Βιώσιμη Διαχείριση των Απορριμμάτων.

Η Ελλάδα απειλείται με πρόστιμα εκατομμυρίων ευρώ για τους ΧΑΔΑ

Απο την TV Χωρίς Σύνορα

Τον κώδωνα του κινδύνου έκρουσαν εκπρόσωποι τον Οικολόγων Πρασίνων, σε συνάντησή τους με τον Υφυπουργό Εσωτερικών, κ. Νάκο, κατά την οποία συζήτησαν μαζί του σχετικά με τη μείωση των αποβλήτων, την ορθολογική διαχείριση των εγκαταστάσεων διάθεσης και ανακύκλωσης, καθώς και το οριστικό κλείσιμο των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης των Αποβλήτων – όπως επιβάλλει η ευρωπαϊκή νομοθεσία.

«Η πιθανότητα να πληρώσουμε πρόστιμα εκατομμυρίων ευρώ είναι ορατή», επεσήμανε ο κ.Χρυσόγελος, μέλος της Γραμματείας του κόμματος, ο οποίος παραβρέθηκε στην εν λόγω συνάντηση. Αιτία των προστίμων είναι το γεγονός ότι ήδη από τις 16 Ιουλίου έληξε η προθεσμία για συμμόρφωση των κρατών-μελών προς τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τους χώρους υγειονομικής ταφής των αποβλήτων. Όπως επισημαίνουν οι Οικολόγοι Πράσινοι, «τα κράτη μέλη είχαν οχτώ χρόνια για να εξασφαλίσουν ότι οι ήδη υφιστάμενες «χωματερές» – που δεν πληρούσαν τις ευρωπαϊκές προϋποθέσεις – είτε θα συμμορφώνονταν προς τις νέες προδιαγραφές, είτε θα έκλειναν εντελώς».

Ωστόσο, σύμφωνα με τα στοιχεία που επικαλούνται οι Οικολόγοι Πράσινοι, η κυβέρνηση και οι Δήμοι δεν ανταποκρίθηκαν στην υποχρέωση να κλείσουν μέχρι το τέλος της προθεσμίας όλους τους Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης των Αποβλήτων (ΧΑΔΑ) και «έκρυψαν το πρόβλημα κάτω από το χαλί». Καταγγέλλουν, μάλιστα, ότι πραγματοποιήθηκε μια προσπάθεια να εξαφανιστούν οι ΧΑΔΑ «στα χαρτιά» – μια και λίγοι από αυτούς πράγματι έκλεισαν, ενώ άλλοι έκλεισαν και άνοιξαν παραδίπλα, και, τέλος, οι περισσότεροι δεν έχουν εξυγιανθεί ακόμα. Στην πραγματικότητα «η κυβέρνηση και οι Δήμοι προσπάθησαν να αποκοιμίσουν τους πολίτες ότι το πρόβλημα δήθεν αντιμετωπίστηκε ελπίζοντας ότι οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα έκαναν τα στραβά μάτια».

Επειδή όμως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν κάνει «τα στραβά μάτια» αλλά αντιθέτως, με ανακοίνωσή της απείλησε να προσφύγει ενάντια στα κράτη μέλη που δε συμμορφώνονται ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, το αποτέλεσμα που σήμερα η χώρα μας αντιμετωπίζει είναι ότι απειλείται με αστρονομικά πρόστιμα! «Είναι πιθανό η Ελλάδα να πληρώνει καθημερινά ποσά ύψους εκατομμυρίων ευρώ γιατί δεν έκλεισε τους ΧΑΔΑ, παρά τα οκτώ χρόνια προθεσμία που πήρε. Και το σημαντικότερο είναι ότι η απειλή για το περιβάλλον και την υγεία συνεχίζεται», καταλήγουν οι Οικολόγοι Πράσινοι.

Πακέτο «δέκα μέτρων ευθύνης» για μηδενικά απόβλητα

Παράλληλα, οι εκπρόσωποι των Οικολόγων Πρασίνων παρουσίασαν στον υφυπουργό εσωτερικών ένα «πακέτο δέκα μέτρων ευθύνης του Υπουργείου Εσωτερικών, για άμεση κι ενεργή παρέμβαση στην κατεύθυνση των μηδενικών αποβλήτων». Οι βασικές κατευθύνσεις αυτών των μέτρων είναι οι εξής:

- Οριστικό κλείσιμο και αποκατάσταση όλων των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων. Το κλείσιμο πρέπει να αφορά το σύνολο των ΧΑΔΑ (περίπου 3500) και όχι μόνο αυτών που περιλαμβάνονταν στην καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, η οποία αφορά μόνο το ένα τρίτο του συνόλου των ΧΑΔΑ.

- Μείωση και ανακύκλωση των απορριμμάτων, ιδιαίτερα μείωση των οργανικών αποβλήτων (από την κουζίνα, τα πάρκα και τα κλαδέματα) που οδηγούνται για ταφή κατά 25% μέχρι το 2010, και κατά 50% μέχρι το 2013. Επιπρόσθετα, ανάκτηση -μείωση και ανακύκλωση των συσκευασιών και των αποβλήτων συσκευασιών (χαρτιά, μέταλλα, πλαστικά, γυαλί κα) σε ποσοστό 80% μέχρι το 2011.

- Συμμόρφωση με την ευρωπαϊκή Οδηγία 31/1999 που καθορίζει ότι πλέον υπάρχουν χώροι ταφής που δέχονται μόνο υπολείμματα προεπεξεργασμένων αποβλήτων, και όχι όλα τα απορρίμματα ανακατεμένα όπως γίνεται σήμερα.

«Η πράσινη λύση για την αντιμετώπιση της κρίσης των απορριμμάτων περιλαμβάνει περιβαλλοντικά μέτρα, οικονομικά και νομοθετικά εργαλεία, κίνητρα και αντικίνητρα για την επίτευξη του στόχου που είναι η παραγωγή “μηδενικών αποβλήτων”. Καλύτερα να προωθήσουμε ως χώρα μέτρα για τη διαχείριση των αποβλήτων, που έχουν οικονομικό κόστος, αλλά προστατεύουν το περιβάλλον, δημιουργούν χιλιάδες νέες πράσινες θέσεις εργασίας και συνεισφέρουν στην ανάπτυξη βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων, ενώ συμβάλλουν και στην κοινωνική υπευθυνότητα», σχολίασε μετά τη συνάντηση ο κ.Χρυσόγελος.

Χρυσόγελος: «ιεραρχία» στη διαχείριση απορριμμάτων

Απο το TV χωρίς σύνορα

«Πρώτα έρχεται η ελαχιστοποίηση των απορριμμάτων, ακολουθεί η ανακύκλωση και η κομποστοποίηση, με στόχο να καταλήξουμε σε αυτό που αποκαλούμε εποχή χωρίς απόβλητα». Το μέλος της Γραμματείας των Οικολόγων Πράσινων Νίκος Χρυσόγελος μίλησε στο TVXS για τους ΧΥΤΑ και την «εποχή χωρίς απόβλητα».

Αλλαγή πολιτικής και νοοτροπίας

Το 1970 υπήρχαν 2.000.000 τόνοι απορριμμάτων. Σήμερα έχουμε φτάσει σχεδόν στους 6.000.000 τόνους (4% αύξηση ετησίως). «Δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις για τα απορρίμματα. Υπάρχει μόνο σοβαρή δουλειά, ενημέρωση και οργάνωση. Όλες οι λύσεις μέχρι τώρα έχουν τεράστιο οικολογικό και οικονομικό κόστος» λέει ο Νίκος Χρυσόγελος.

Υπάρχει μια ιεραρχία στη διαχείριση απορριμμάτων τόσο στην Ελληνική όσο και στην Ευρωπαϊκή. Το πρώτο στάδιο είναι η πρόβλεψη για μείωση των απορριμμάτων στη πηγή, δηλαδή η αποφυγή παραγωγής απορριμμάτων. Μετά είναι η επαναχρησιμοποίηση, τρίτο στάδιο είναι η ανακύκλωση και τέταρτο είναι η κομποστοποίηση. Στο τελικό στάδιο μιλάμε πλέον για διάχυση υπολημμάτων. Αλλά αυτό είναι το τελευταίο στάδιο. Στην Ελλάδα συνηθίζουμε να μιλάμε μόνο για το τελευταίο στάδιο, την ταφή (τώρα τελευταία και την καύση) των απορριμμάτων. Δεν συζητάμε για τα πρώτα στάδια» εξηγεί ο κος Χρυσόγελος και τονίζει την ανάγκη να επιμείνουμε στην εφαρμογή της σωστής πολιτικής όπως ορίζει η ιεραρχία διαχείρισης απορριμμάτων.

«Θα έπρεπε ήδη να είχαμε επιτύχει μείωση της τάξεως του 25%, των οργανικών απορριμμάτων που πηγαίνουν για ταφή και να χρησιμοποιούσαμε την κοποστοποίηση. Επικρατεί η άποψη «τα σκουπίδια ας πάνε όπου θέλουν όχι όμως εδώ». Σκοπός δεν είναι να αρνούμαστε τους ΧΥΤΑ στη περιοχή μας αλλά να κατανοήσουμε ότι οι ΧΥΤΑ είναι μια ξεπερασμένη μέθοδος»

«Εποχή χωρίς απόβλητα»

Ο Νίκος Χρυσόγελλος υποστηρίζει ότι εφαρμόζοντας μια οργανωμένη πολιτική διαχείρισης απορριμμάτων, μόλις το 10-15% των σημερινών απορριμμάτων θα κατέληγε στους ΧΥΤΑ. «Στόχος είναι να παρέμβουμε, αρχικά, ώστε να ελαχιστοποιήσουμε τα απορρίμματα στη πηγή. Στη συνέχεια να δημιουργήσουμε μονάδες ανακύκλωσης και κομποστοποίησης και τελικά να επιτύχουμε αυτό που αποκαλούμε «εποχή χωρίς απόβλητα». Είναι εφικτό. Υπάρχουν χώρες που το εφαρμόζουν και έχουν πετύχει να μειώσουν τα απορρίμματα στις πόλεις τους κατά 80%» λέει ο κος Χρυσόγελλος και δίνει το παράδειγμα της Ζυρίχης και της Βιέννης στις οποίες η οικιακή κομποστοποίση έχει γίνει κομμάτι της καθημερινότητας των πολιτών.