Μνημόνιο του 1843

Πηγή: Αιμιλιανός Επικούρειος

Διαβάστε τι έγινε στην ελληνική οικονομία το 1843, συγκρίνετε το με το σήμερα και θα αντιληφθείτε τι συμβαίνει στην παγκόσμια και στην ελληνική ιστορία, ανεξαρτήτως εποχών, προσώπων και ονομάτων. Η σύγκριση, μόνο ανατριχίλα μπορεί να προκαλέσει.

Έχουμε και λέμε: Το καλοκαίρι του 1843, η Ελλάδα έπρεπε να καταβάλει στις τράπεζες της Ευρώπης τα τοκοχρεολύσια παλιότερων δανείων που είχε πάρει η χώρα. Δυστυχώς τα λεφτά δεν είχαν πάει σε υποδομές που θα βοηθούσαν την κατεστραμμένη ελληνική οικονομία, αλλά είχαν σπαταληθεί στους εμφυλίους της επανάστασης και στα λούσα του παλατιού και των Βαυαρών συμβούλων του στέμματος.

(Σας θυμίζει τίποτα;)

Οι τόκοι που έπρεπε να καταβάλλονται κάθε χρόνο ήταν 7 εκατομμύρια δραχμές και ισοδυναμούσαν με το μισό των συνολικών εσόδων του ελληνικού κράτους που έφταναν μετά βίας τα 14 εκατομμύρια ετησίως. Στην πραγματικότητα, με την καταβολή των τόκων δεν περίσσευε τίποτα να επενδυθεί προς όφελος του ελληνικού λαού.

(Αυτό μήπως;) Την άνοιξη του 1843, η κυβέρνηση παίρνει μέτρα λιτότητας, τα οποία όμως δεν αποδίδουν τόσο ώστε να συγκεντρωθούν τα απαιτούμενα για την ετήσια δόση χρήματα. Έτσι, τον Ιούνιο του 1843, η ελληνική κυβέρνηση ενημερώνει τις ξένες κυβερνήσεις ότι αδυνατεί να καταβάλει το ποσό που χρωστάει και ζητά νέο δάνειο από τις μεγάλες δυνάμεις, ώστε να αποπληρώσει τα παλιά. Αυτές αρνούνται κατηγορηματικά. (Βρε κάτι συμπτώσεις...) Αντί να εγκρίνουν νέο δάνειο, εκπρόσωποι των τριών μεγάλων δυνάμεων (Αγγλία-Γαλλία-Ρωσία) κάνουν μια διάσκεψη στο Λονδίνο για το ελληνικό χρέος και καταλήγουν σε καταδικαστικό πρωτόκολλο. Οι πρεσβευτές των μεγάλων δυνάμεων με το πρωτόκολλο στο χέρι, παρουσιάζονται στην ελληνική κυβέρνηση και απαιτούν την ικανοποίηση του. Αρχίζουν διαπραγματεύσεις ανάμεσαστα δύο μέρη και μετά από έναν μήνα υπογράφουν μνημόνιο (!), σύμφωνα με το οποίο η Ελλάδα πρέπει να πάρει μέτρα ώστε να εξοικονομήσει μέσα στους επόμενους μήνες το αστρονομικό επιπλέον ποσό των 3,6 εκατομμυρίων δραχμών, που θα δοθούν στους δανειστές της.

(Πάμε πάλι απ' την αρχή. Σας θυμίζει τίποτα;)

Για να είναι σίγουροι ότι το μνημόνιο θα εφαρμοστεί κατά γράμμα, οι πρεσβευτές απαιτούν να παραβρίσκονται στις συνεδριάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου που θα εγκρίνει τα μέτρα και να παίρνουν ανά μήνα λεπτομερή κατάσταση της πορείας εφαρμογής τους, αλλά και των ποσών που εισπράττονται.

(Τι μου θυμίζει, τι μου θυμίζει...)

Για να μην πολυλογώ, σας αναφέρω τα βασικά μέτρα που επέβαλε ηκυβέρνη σημέσα στο 1843 σε εφαρμογή του τότε μνημονίου. Κάθε ομοιότητα με την εποχήμας είναι εντελώς τυχαία και πέραν των προθέσεων του ιστορικού:

1. Απολύθηκε το ένα τρίτο των Δημοσίων υπαλλήλων και μειώθηκαν 20% οι μισθοί όσων παρέμειναν.

2. Σταμάτησε η χορήγηση συντάξεων, που τότε δεν δίνονταν στο σύνολο του πληθυσμού αλλά σε ειδικές κατηγορίες.

3. Μειώθηκαν κατά 60% οι στρατιωτικές δαπάνες, μειώθηκε δραστικά ο αριθμός των ένστολων και αντί για μισθό οι στρατιωτικοί έπαιρναν χωράφια.

4. Επιβλήθηκε προκαταβολή στην είσπραξη του φόρου εισοδήματος και της"δεκάτης", που ήταν ο φόρος για την αγροτική παραγωγή.

5. Αυξήθηκαν οι δασμοί και οι φόροι χαρτοσήμου.

6. Απολύθηκαν όλοι οι μηχανικοί του Δημοσίου και σταμάτησαν όλα τα δημόσια έργα.

7. Καταργήθηκαν εντελώς όλες οι υγειονομικές υπηρεσίες του κράτους.

8. Απολύθηκαν όλοι οι υπάλληλοι του εθνικού τυπογραφείου, όλοι οι δασονόμοι, οι δασικοί υπάλληλοι και οι μισοί καθηγητές πανεπιστημίου.

9. Καταργήθηκαν όλες οι διπλωματικές αποστολές στο εξωτερικό.

10. Νομιμοποιήθηκαν όλα τα αυθαίρετα κτίσματα και οι καταπατημένες "εθνικές γαίες" με την πληρωμή προστίμων νομιμοποίησης.

11. Περαιώθηκαν συνοπτικά όλες οι εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις με την καταβολή εφάπαξ ποσού.

Δεν είναι ανατριχιαστικά όμοια με την εποχή μας; Είδατε που οιοικονομικές συνταγές λιτότητας είναι σαν το παλιό καλό κρασί; Ίδιες, αιώνιες, ανυπόφορες. Κι επειδή ξέρω ότι θα ρωτήσετε "τι πέτυχαν με όλα αυτά;", σας απαντώ: Ο κόσμος εξαθλιώθηκε για μεγάλο διάστημα, οι ξένοι πήραν ένα μέρος των χρημάτων τους, η χώρα είδε κι έπαθε να συνέλθει, αλλά φαλίρισε ξανά μετά από πενήντα ακριβώς χρόνια, με το "Κύριοι, δυστυχώς επτωχεύσαμεν" τουΧαριλάου Τρικούπη το 1893. Πάντως, το συγκεκριμένο μνημόνιο του1843, από πολλούς ιστορικούς θεωρείται μία από τις σοβαρότερες αφορμές για το ξέσπασμα της επανάστασης της 3ης Σεπτέμβρη 1843, που έφερε Σύνταγμα στη χώρα.

«Πάνοπλοι προς τη χρεοκοπία»

Αλλά... μπορούμε και κοιμόμαστε ήσυχοι!

Πηγή. TV χωρίς σύνορα

Η ΕΕ έθεσε ως προϋπόθεση τη λιτότητα στον κοινωνικό τομέα για τη χορήγηση του δανείου προς την Ελλάδα, ωστόσο δεν απαίτησε τη μείωση των εξοπλιστικών δαπανών. Των Jan Grebe και Jerry Sommer από την Die Tageszeitung

Η εκταμίευση της επόμενης δόσης του δανείου προς την Ελλάδα υπήρξε μόνο ‘υποσημείωση’ κατά τη Σύνοδο του ECOFIN την Τρίτη στις Βρυξέλλες, αφού ΕΕ, ΕΚΤ και ΔΝΤ είχαν ήδη από πριν αφήσει να διαρρεύσει η είδηση ότι η Αθήνα «βρίσκεται σε καλό δρόμο».

Υπενθυμίζεται ότι στη δεινή δημοσιονομική κατάσταση της Ελλάδας, συνέβαλαν οι υψηλές αμυντικές δαπάνες της χώρας – οι οποίες ανήλθαν σε 3,1% του ΑΕΠ έναντι 1,7% κατά μέσο όρο των ευρωπαϊκών χωρών του ΝΑΤΟ – οι οποίες, παρά την προσπάθεια περιορισμό τους από 6,5 σε 5,5 δις ευρώ, εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλές.

Το υπουργείο Οικονομικών ζητά, σύμφωνα με το δημοσίευμα, περαιτέρω μείωση των εξοπλιστικών αγορών, ωστόσο κανείς δε συζητά πάγωμα των παραγγελιών εξοπλισμών – έτσι, σε ισχύ παραμένει η παραγγελία δυο νέων υποβρυχίων ύψους 1,3 δις ευρώ.

Κατά το χρονικό διάστημα 2005-2009, η Ελλάδα κατείχε την 5η θέση στον κατάλογο των μεγαλύτερων εισαγωγέων εξοπλιστικών ειδών παγκοσμίως, ενώ από την ‘αγοραστική μανία’ των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων τα μεγαλύτερα κέρδη αποκόμιζαν οι ΗΠΑ, η Γερμανία και ακολούθως η Γαλλία.

Έτσι, το συνολικό κόστος της παραγγελίας νέων και εκσυγχρονισμού παλαιών τεθωρακισμένων με την Krauss-Maffei Wegmann ανέρχεται σε 1,7 δις ευρώ, ενώ η αγορά 4 νέων υποβρυχίων 214 και ο εκσυγχρονισμός 3 παλαιών από την Thyssen-Krupp ανέρχεται σε 2,8 δις ευρώ – στην Ελλάδα πιστεύεται ότι για τη συμφωνία αυτή καταβλήθηκαν μεγάλες μίζες, γεγονός που ερευνούν οι εισαγγελείς τόσο στην Ελλάδα, όσο και στη Γερμανία.

«Αυτόν τον καιρό, το Υπουργείο Άμυνας επεξεργάζεται ένα νέο 5ετές πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των όπλων των ενόπλων δυνάμεων. Κατά τον Υπουργό Άμυνας Ευάγγελο Βενιζέλο, οι δαπάνες για στρατιωτικές προμήθειες πρόκειται να μειωθούν σημαντικά κατά την επόμενη διετία.

Παράλληλα ωστόσο, εξακολουθούν να συζητόνται μεγάλες εξοπλιστικές αγορές, οι οποίες έχουν προγραμματιστεί εδώ και αρκετό καιρό». Πρόκειται για την προμήθεια 4-6 γαλλικών φρεγατών Fremm ύψους 2,5 δις ευρώ, το προσύμφωνο για τις οποίες έχει ήδη υπογραφεί, για τον εκσυγχρονισμό των αεροσκαφών τύπου Mirage 2000 και F-16, καθώς και για την αγορά 40 νέων αναχαιτιστικών αεροσκαφών – θέμα, το οποίο, κατά τον αναπληρωτή Υπουργό Άμυνας Πάνο Μπεγλίτη, δεν βρίσκεται καν στην ατζέντα – και για την παραγγελία δυο νέων υπερσύγχρονων υποβρυχίων στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά.

Έτσι, η Αθήνα πρόκειται να δαπανήσει – πέραν των 2,3 δις ευρώ – άλλα 1,3 δις για υποβρύχια, ενώ η σχετική συμφωνία πρόκειται να υπογραφεί στις 30 Σεπτεμβρίου.

Το δημοσίευμα σημειώνει ότι η Ελλάδα περιορίζει μεν τις αμυντικές της δαπάνες, ωστόσο δε σχεδιάζει μείωσή τους στα επίπεδα του μέσου όρου των ευρωπαϊκών μελών του ΝΑΤΟ, καθώς μια δραστική μείωση των αμυντικών προμηθειών θα καταστούσε απαραίτητη και τη μείωση του μεγέθους των ενόπλων δυνάμεων – αυτή τη στιγμή ανέρχονται σε 156.000 στρατιώτες – κάτι που, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν εξετάζεται.

«Ενώ η ΕΕ δε δίστασε να απαιτήσει συγκεκριμένες και δραστικές περικοπές στον κοινωνικό τομέα, για τον εξοπλιστικό τομέα δεν υπάρχουν αντίστοιχοι όροι. Οι πιστώσεις της ΕΕ θα μπορούσαν βέβαια να συνδεθούν με απαγόρευση χρήσης τους για εξοπλιστικές προμήθειες, ακόμη κι αν αυτό δεν άρεσε σε γερμανικούς και γαλλικούς εξοπλιστικούς ομίλους – όπως ίσως επίσης και στις κυβερνήσεις τους».

Οι υψηλές εξοπλιστικές δαπάνες αποδίδονται από την Αθήνα στην αντιμετώπιση του ‘τουρκικού κινδύνου’, ωστόσο «ακόμη και οι Έλληνες ειδικοί σε θέματα ασφαλείας δε θεωρούν πλέον πιθανή μια επίθεση της Τουρκίας για την κατάληψη ελληνικής επικράτειας ή του νότιου τμήματος της Κύπρου.
Εξακολουθεί όμως να υπάρχει ανησυχία για θερμά επεισόδια».

Λόγω του ευρέως διαδεδομένου και καλλιεργούμενου από τα ΜΜΕ φόβου έναντι της Τουρκίας, οι πολιτικοί στην Ελλάδα μπορούσαν να επιβάλουν τις αμυντικές προμήθειες, ακόμη και παρά τις υπόνοιες περί ‘μιζών’, επισημαίνουν οι αρθρογράφοι.

«Τώρα αποφάσισε η ελληνική κυβέρνηση να επεξεργαστεί μια νέα αμυντική στρατηγική και δομή, η οποία θα βασίζεται – όπως το διατύπωσε ο Υπουργός Άμυνας Βενιζέλος, σε μια ‘ρεαλιστική’ ανάλυση κινδύνων.

Η ελληνική κυβέρνηση βεβαίως έχει περιθώρια δραστικής μείωσης των εξοπλιστικών της δαπανών, χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια της χώρας. Μάλιστα, ακόμη και ο υποτιθέμενος προαιώνιος εχθρός θα μπορούσε να βοηθήσει σ’ αυτό.

Διότι ο Τούρκος πρωθυπουργός Erdogan πρότεινε να συζητηθεί η μείωση των εξοπλιστικών δαπανών. Σ’ αυτή την πρόταση όμως, δεν ανταποκρίθηκε μέχρι τώρα η ελληνική κυβέρνηση».

Η οικονομική κρίση ενάντια στο φαινόμενο του θερμοκηπίου

Πηγή. zougla.gr

Μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 6,9% έχει προκαλέσει η οικονομική κρίση στην Ευρωπαϊκή Ένωσης το 2009, επιτρέποντάς της να πετύχει τους στόχους της για το 2020, σύμφωνα με νέες εκτιμήσεις του Ευρωπαϊκού Πρακτορείου Περιβάλλοντος, που δημοσιεύθηκαν σήμερα.

«Με βάση αυτές τις εκτιμήσεις, οι εκπομπές των 27 κρατών- μελών της Ε.Ε. είναι μειωμένες κατά 17,3% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, και, συνεπώς, πολύ κοντά στο στόχο της Ε.Ε. να μειώσει τις εκπομπές της κατά 20% μέχρι το 2020», ανέφερε ανακοίνωση του Ευρωπαϊκού Πρακτορείου Περιβάλλοντος, το οποίο εδρεύει στην Κοπεγχάγη.

«Η μεγαλύτερη επίδραση στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου προέρχεται από την απότομη μείωση (-12,7%) στην κατανάλωση άνθρακα, την ώρα που για όλα τα ορυκτά καύσιμα (άνθρακας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο ) η κατανάλωση μειώθηκε κατά 5,5% σε σύγκριση με το 2008», πρόσθεσε ο ευρωπαϊκός οργανισμός.

«Αναμένεται ότι μετά από τη βαθιά ύφεση στην ΕΕ το 2009, η οικονομική ανάκαμψη θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερα επίπεδα εκπομπών το 2010 σε σύγκριση με το 2009, ή τουλάχιστον μια πιο αργή μείωση», σημείωσε – μεταξύ άλλων – ο οργανισμός.

ΚΡΙΣΗ: Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

Συνέντευξη τύπου των Οικολόγων Πράσινων στη Λάρισα για την κρίση και τις τελευταίες εξελίξεις

Την αντίθεσή τους στην εμπλοκή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στη χώρα μας διατηρούν οι Οικολόγοι Πράσινοι, προτείνοντας μεσοπρόθεσμους όρους απεμπλοκής και θεωρώντας ότι τα μέχρι στιγμής μέτρα αντιπροσωπεύουν ένα βαρύ τίμημα, με άδικη κατανομή και τουλάχιστον αμφίβολο τελικό αποτέλεσμα. Παράλληλα αποτιμούν ως σημαντική, αν και καθυστερημένη εξέλιξη, τον ευρωπαϊκό μηχανισμό που δημιουργήθηκε ως ανάχωμα κατά της κερδοσκοπίας, καθώς τα τεράστια ποσά που διατίθενται τώρα απλώς για να αποτρέψουν το χειρότερο, όφειλαν να είχαν ήδη χρηματοδοτήσει πράσινες επενδύσεις που θα αναχαίτιζαν έγκαιρα την κρίση.

Για το ασφαλιστικό οι κυβερνητικές εξαγγελίες αποτελούν περιορισμένη «επιλεκτική πτώχευση» του κράτους απέναντι στο μεγαλύτερο μέρος των ασφαλισμένων. Οι εξαγγελίες για το «πόθεν έσχες» ανταποκρίνονται εν μέρει και σε προτάσεις των Οικολόγων Πράσινων, χρειάζονται όμως πολύ περισσότερα βήματα για την ανάκτηση των χρημάτων που χάθηκαν από διαφθορά και φοροδιαφυγή.

Χωρίς, πάντως, εναλλακτικές λύσεις για αναζωογόνηση της οικονομίας και θέσεις εργασίας, και χωρίς διεξόδους στην εύλογη οργή των πολιτών για το πολιτικό σύστημα, η ελληνική κοινωνία κινδυνεύει να βρεθεί σε συμπληγάδες ατελείωτων θυσιών χωρίς προοπτική, εκτεταμένης διάχυτης βίας, αλλά και περιορισμών σε δημοκρατικές ελευθερίες ως απάντηση στο αίτημα για ασφάλεια.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι ρίχνουν το βάρος τους στη χάραξη «κόκκινων γραμμών» για την κοινωνία και το περιβάλλον, τη δίκαιη κατανομή των βαρών, την αντικατάσταση του σημερινού μηχανισμού του Δ.Ν.Τ. από ευρωπαϊκές εγγυήσεις δανεισμού, την επείγουσα προώθηση εκτεταμένου προγράμματος επενδύσεων για πράσινη στροφή της οικονομίας, την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής για όλους μέσα από συλλογικά αγαθά, την ανάπτυξη της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας ως δίχτυ ασφαλείας για τους πληττόμενους από την κρίση.

Τις θέσεις αυτές παρουσίασαν, σε συνέντευξη τύπου στην αίθουσα Ένωσης Συντακτών, στη Λάρισα, ο Γιάννης Παρασκευόπουλος, μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας και εκπρόσωπος τύπου του κόμματος και μέλη των Οικολόγων Πράσινων Θεσσαλίας

«Η κρίση είναι ταυτόχρονα οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική», τόνισαν. «Χρειαζόμαστε λοιπόν ταυτόχρονες απαντήσεις για όλες τις διαστάσεις της κρίσης, καθώς στις νέες συνθήκες η υποβάθμιση των συλλογικών αγαθών μας κάνει δύο φορές φτωχούς. Ένα παράδειγμα είναι οι εναλλακτικές λύσεις απέναντι στο ΙΧ, ως αντίδοτο στο αυξημένο κόστος της χρήσης του. Χρειαζόμαστε επίσης ένα ευρύ επενδυτικό πρόγραμμα ως αντίβαρο στην ύφεση, με αιχμές τη βιώσιμη αναζωογόνηση της υπαίθρου, την ποιότητα ζωής των πολιτών, την απεξάρτηση από το πετρέλαιο και το λιγνίτη. Δε μπορούμε να συνεχίσουμε άλλο με λογικές όπως η «διπλωματία των εξοπλισμών» ή τα φαραωνικά έργα τύπου Αχελώου ή Αποσελέμη, ούτε να θυσιάσουμε το μεγαλύτερο μέρος του δικτύου του ΟΣΕ, που απειλείται με άμεσο κλείσιμο.

Πολιτικές που πρέπει να εφαρμοστούν:

• Δίκαιη φορολογική μεταρρύθμιση για ουσιαστική αναδιανομή εισοδημάτων, που θα χρησιμοποιεί τους φόρους και ως εργαλεία για ενθάρρυνση ή αποθάρρυνση δραστηριοτήτων
• Άμεσα μέτρα διαφάνειας και εξάλειψης της μικρής και μεγάλης διαφθοράς. Επιτέλους, να εμφανιστεί ξανά η έννοια της δικαιοσύνης στην χώρα, με την αυστηρή τιμωρία των υπευθύνων για υποθέσεις όπως η Siemens, το Βατοπέδι ή τα δομημένα ομόλογα των ασφαλιστικών ταμείων. Να δημοσιοποιηθούν τα «πόθεν έσχες» της τελευταίας 10ετίας όλων των πολιτικών και των στελεχών της διοίκησης, με πρόσκληση να δικαιολογήσουν κάθε ετήσια αύξηση περιουσιακών τους στοιχείων. Αποκτήματα που δε δικαιολογούνται επαρκώς, να έχουν ετήσια φορολόγηση της τάξης του 10% της αξίας τους επί 10ετία, ακόμη και αν έχουν αλλάξει χέρια. Μη δικαιολογούμενες διαφορές να δημεύονται άμεσα.
• Δραστική μείωση των εξοπλιστικών δαπανών.
• Υγεία-περίθαλψη: Να καταργηθεί ο νόμος που επιβάλει ψηλές τιμές στα αντίγραφα φαρμάκων (θα είχαμε εξοικονόμηση 5 δις. € το χρόνο) – χτύπημα της υπερκοστολόγησης των εξοπλισμών των νοσοκομείων και της υπερσυνταγογράφησης. Έμφαση σε πρόληψη-πρωτοβάθμια φροντίδα.
• Αλλαγή της σημερινής πολιτικής για τα ναρκωτικά, (ο χαρακτηρισμός της χρήσης ως «έγκλημα» οδηγεί σε ένα συνεχές και με τεράστιο κόστος κυνήγι των χρηστών, που δεν λύνει το πρόβλημα, ενώ πλουτίζει τους εμπόρους και γιγαντώνει τη διαφθορά).
• Εγκατάλειψη της λογικής των «φαραωνικών» έργων, όπως το αεροδρόμιο στο Καστέλι, το φράγμα στον Αποσελέμη κ.ά. που καταστρέφουν φυσικούς πόρους, πισωγυρίζουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και βλάπτουν σοβαρά στην οικονομία.
• Ενίσχυση «πράσινων» τομέων της παραγωγής, όπως η βιολογική παραγωγή τροφίμων, ο οικοτουρισμός, η εγχώρια παραγωγή συστημάτων Α.Π.Ε. κ.ά.
• Συνολικά, προώθηση νέου βιώσιμου παραγωγικού μοντέλου για τη χώρα, με έμφαση σε τομείς που σχετίζονται με το περιβάλλον.
• Ανάπτυξη της Κοινωνικής Οικονομίας. Η ανάπτυξη συνεταιρισμών παραγωγών – καταναλωτών, τοπικών δικτύων ανταλλαγής προϊόντων και υπηρεσιών χωρίς χρήματα (LETS), ή άλλων μορφών κοινωνικής συνεργασίας όπως θεσμοί εναλλακτικών χρηματοδοτήσεων στα πρότυπα της ιταλικής «Ηθικής Τράπεζας» και της «Τράπεζας των Φτωχών», μπορούν να εξασφαλίσουν ένα «δίχτυ προστασίας» για τους οικονομικά ασθενέστερους, ενώ παράλληλα δημιουργούν το έμβρυο μιας νέας, κοινωνικής, μη κερδοσκοπικής οικονομίας που εξυπηρετεί τις ανάγκες της κοινωνίας και όχι μιας ολιγαρχίας του πλούτου.

Πάνω απ΄όλα είναι αναγκαία η ενεργοποίηση του πολίτη, η τόνωση της δημοκρατίας μέσω της ενεργού συμμετοχής στη δημόσια ζωή πολιτών και συλλογικοτήτων, μακριά από λογικές ωμής σύγκρουσης και βίας, έτσι ώστε το πολιτικό προσωπικό να παύσει να αισθάνεται παντοδύναμο και ανεξέλεγκτο, να παύσει να φορτώνει ανέμελα τις επόμενες γενιές με βάρη.»

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ: ΠΩΣ Η GOLDMAN SACHS ΟΡΓΑΝΩΝΕΙ ΤΗ ΧΡΕΩΚΟΠΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

Ενδιαφέρον θα ήταν να μάθουμε εάν η Γκόλντμαν Ζακς διατηρούσε ή και συνεχίζει να διατηρεί κάποιον “τοποτηρητή” και στα καθ’ ημάς και σε ποιο ακριβώς πόστο. Σε κυβερνητικό ή μήπως σε κρατικό που πάντως επηρεάζει καθοριστικά κρίσιμες κυβερνητικές αποφάσεις σχετικά με την οικονομία και τη διαχείριση των δημοσιονομικών μας προβλημάτων;

Πως θα σας φαινόταν αν ο προπονητής του Ολυμπιακού έπαιζε 100 εκατομμύρια στο Προ-Πο, ποντάροντας στην ήττα και τον υποβιβασμό της ομάδας του και συνιστώντας στους φίλους του να κάνουν το ίδιο; Τι θα έκαναν οι οπαδοί των Ερυθρολεύκων σε έναν τέτοιο προπονητή;

Αυτό ακριβώς φαίνεται ότι κάνει η τράπεζα Γκόλντμαν Ζακς, κύριος σύμβουλος επί σειρά ετών των ελληνικών κυβερνήσεων σε θέματα χρέους και ιδιωτικοποιήσεων, προνομιακός συνομιλητής των Πρωθυπουργών και από τους κύριους διαχειριστές του δημόσιου χρέους μας. Με το ένα χέρι, η τράπεζα κερδίζει δισεκατομμύρια από τις “συμβουλές” της και τη διαχείριση του χρέους. Με το άλλο, παίζει στην αγορά CDS ποντάροντας στη χρεωκοπία της Ελλάδας, σε στενή συνεργασία με το κερδοσκοπικό χετζ φαντ Πόλσον, που κέρδισε του κόσμου τα λεφτά στην κρίση του 2008. H Γκόλντμαν φροντίζει ταυτόχρονα να υπονομεύει την ελληνική αξιοπιστία, τινάζοντας στον αέρα τα ελληνικά επιτόκια και οδηγώντας τη χώρα στον γκρεμό! Αν δεν χρεωκοπήσει η Ελλάδα κερδίζει από τα αυξημένα επιτόκια, αν χρεωκοπήσει κερδίζει από τη χρεωκοπία. Κερδίζει στήνοντας τη φούσκα, κερδίζει και ξεφουσκώνοντας τη φούσκα, πιστή στην αρχή “άρπαξε το τσεκ πριν σκάσει το καρπούζι”. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει κανένα καρπούζι. Η τράπεζα το παρουσιάζει ως υπαρκτό, κερδίζει από την πώλησή του και το αφήνει να σκάσει πριν το πάρει στα χέρια του ο αγοραστής.

Δεν είναι πρώτη φορά που το κάνει, είναι η πάγια μέθοδός της, χάρη στην οποία κυριάρχησε στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική αγορά, εξοντώνοντας τους ανταγωνιστές. Η Γκόλντμαν γιγαντώνεται απομυζώντας τους πελάτες-θύματα, γι’ αυτό την ονόμασε βαμπίρ η Λιμπερασιόν. Τα ίχνη της εντοπίζονται πίσω από όλες τις φούσκες και οικονομικές καταστροφές (κερδοσκοπία πετρελαίου, μετοχών υψηλής τεχνολογίας κ.ο.κ.).

Η τράπεζα πρωταγωνίστησε στα σάπια στεγαστικά δάνεια, οδηγώντας στην καταστροφή του 2008. Τότε, οι τραπεζίτες ανάγκασαν τις κυβερνήσεις να ξοδέψουν 11.400 δισεκατομμύρια δολλάρια (αν έχετε τρόπο να φαντασθείτε ένα τέτοιο ποσό) για να καλύψουν τις νομότυπες ή μη απάτες των τραπεζών. Αφού σώθηκαν οι από τη χρεωκοπία, βγάζοντας μάλιστα και κάτι τις, οι τραπεζίτες επανήλθαν στα ίδια βάζοντας στο στόχαστρο ευάλωτα κράτη. Και δοκιμάζοντας το ευρώ, προτού κατοχυρωθεί ως παγκόσμιο αποθεματικό, υπονομεύοντας την αμερικανική κυριαρχία.

Η ΦΙΡΜΑ: ΜΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ-ΒΑΜΠΙΡ

Οι Αμερικανοί λατρεύουν τα παρατσούκλια. Τη CIA τη λένε «The Company» (H Εταιρεία). Τη Μαφία «The Family» (Η Οικογένεια). Την Goldman Sachs «The Firm» (Η Φίρμα). Γκόλντμαν και Σαξ ήταν δύο Γερμανοεβραίοι μετανάστες. ‘Ιδρυσαν την τράπεζα το 1869, αλλά δεν θα μπορούσαν ίσως να φανταστούν ότι θα γινόταν σήμερα η μεγαλύτερη στον κόσμο, αλλά και μια πραγματική, αν και αφανής, όσο μπορεί, υπερκυβέρνηση του κόσμου.

Η Γκόλντμαν δεν έχει απλώς καλές σχέσεις με την αμερικανική κυβέρνηση, είναι, σε μεγάλο βαθμό, η κυβέρνηση. Το μυστικό της επιτυχίας της; ‘Εσπαγε πρώτη όλες τις κρατικές ρυθμίσεις και ηθικές δεοντολογίες, ποντάροντας και κερδίζοντας από την χρεωκοπία των πελατών της! Μπορούσε να το κάνει, γιατί είχε ανθρώπους της στην κυβέρνηση και την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, σε ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, σε ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες και την ίδια την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Επηρεάζει καθοριστικά τις αποφάσεις που διαμορφώνουν την τραπεζική αγορά και τις ρυθμίσεις της.

Η αχαλίνωτη κερδοσκοπία της συνέβαλε στο Κραχ του 1929. ”In God we Trust” γράφει κάθε δολλάριο, ΅In Goldman Sachs we Trust”, παρέφρασε ο Τζων Κένεθ Γκαλμπρέιθ, που της αφιέρωσε ένα κεφάλαιο του βιβλίου του για την κρίση. Στις δεκαετίες του “κρατισμού” που ακολούθησαν, η Γκόλντμαν έγινε πιο προσεκτική, έφτιαξε το όνομά της και είχε μάλιστα μότο την “μακροπρόθεσμη απληστία”. Διεύρυνε προσεκτικά την επιρροή της, διεισδύοντας σταδιακά και “φυτεύοντας” τους ανθρώπους της στα βασικά κέντρα οικονομικής εξουσίας ΗΠΑ και Ευρώπης, στις κυβερνήσεις και τις κεντρικές τράπεζες. ‘Ωσπου, οι σταδιακές “απελευθερώσεις” της αγοράς χρήματος πέρασαν το κρίσιμο σημείο, στα τελευταία χρόνια Κλίντον, με Υπουργό Οικονομικών τον Ρούμπιν, επιτρέποντας στην τράπεζα να παίξει άγρια το “μεγάλο παιχνίδι” της, την οικοδόμηση μιας παγκόσμιας “Αυτοκρατορίας του Χρήματος”

Η Γκόλντμαν εκμεταλλεύθηκε τις “απελευθερώσεις” και την κατάργηση των περισσότερων φραγμών και ρυθμίσεων (που συχνά προκάλεσε η ίδια), συμπρωταγωνιστώντας στο στήσιμο της μιας φούσκας μετά την άλλη. Μπόρεσε να το κάνει, γιατί επηρέαζε με τους ανθρώπους της καθοριστικά την αμερικανική και ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική.

Η μεγάλη ευκαιρία της ήταν η κρίση του 2008. Πρωταγωνίστησε στον μπουμ των στεγαστικών δανείων προς αναξιόπιστους δανειολήπτες, μετά ανακάτεψε τα “τοξικά δάνεια” με υγιέστερα προϊόντα και τα πούλησε ως υγιή. Μετά κερδοσκόπησε εις βάρος των αγοραστών των προϊόντων της στην δευτερογενή αγορά CDS, των ασφαλιστικών συμβολαίων έναντι αναξιόπιστων χρεών, επιταχύνοντας την κρίση. Από τη μια κέρδισε μεταπουλώντας στεγαστικά δάνεια, από την άλλη ποντάροντας και συμβάλλοντας στην καταστροφή των προϊόντων της. Κύριο εργαλείο της ήταν η αγορά CDS (Credit Default Swaps), δευτερογενών χρηματοπιστωτικών προϊόντων, ασφαλίστρων έναντι χρεωκοπίας, μια από τις πιο αδιαφανείς και πιο απορυθμισμένες. Τρεις τράπεζες ελέγχουν το 75% της αγοράς, Γκόλντμαν, J.P. Morgan και Ντώυτσε Μπανκ.

¨Όταν ξέσπασε η κρίση, η Γκόλντμαν χρησιμοποιίησε τον άνθρωπό της στην κυβέρνηση, τον Υπουργό Οικονομιών Πόλσον για να αποτρέψει κάθε συνδρομή στις τράπεζες, οδηγώντας στη χρεωκοπία τον κύριο ανταγωνιστή της, τη Λήμαν Μπράδερς. Όταν η Λήμαν χρεωκόπησε, ο Πόλσον άλλαξε αμέσως ρότα και έσπευσε να διασώσει τις υπό χρεωκοπία τράπεζες. Η Γκόλντμαν όχι μόνο απηλλάγη του κύριου ανταγωνιστή, αλλά και κέρδισε 13 δις δολλάρια από το σχέδιο σωτηρίας. (Μια εκπληκτική έρευνα για την Γκόλντμαν Ζακς δημοσιεύεται στο περιοδικό “Τετράδια”, τεύχος 57-58, των εκδόσεων “Στοχαστής”). Σε αυτή την “τράπεζα που τρομάζει”, κατά την έκφραση της Λιμπερασιόν, ανέθεσαν διαδοχικές ελληνικές κυβερνήσεις, μετά το 1998, σημαντικό μέρος της διαχείρισης του ελληνικού χρέους και της εμπιστεύτηκαν το μέλλον του ελληνικού λαού.

“Η Γκόλντμαν Ζακς είναι παντού”

H φράση ανήκει στον Ματ Ταιμπι, ερευνητή δημοσιογράφο, που υπογράφει μια μεγάλη έρευνα για την Γκόλντμαν στο περιοδικό Rolling Stone. H μέθοδος της Φίρμας είναι ο … εισοδισμός, τόσο επιτυχής που η τράπεζα απέκτησε και δεύτερο παρατσούκλι, αφού την ονομάζουν και “κυβέρνηση Ζακς”. Επιλέγει στελέχη της, τα κάνει εκατομμυριούχους και μετά τους …,βρίσκει δουλειά στις κεντρικότερες θέσεις του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος. Ιδού μερικά από τα αστέρια του διεθνούς δικτύου της:


Mario Draghi

Υπεύθυνος ιδιωτικοποιήσεων στην Ιταλία (1991-2001), αντιπρόεδρος Ευρώπης της Goldman Sachs (2001-2006), Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Ιταλίας, υποψήφιος για τη θέση του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας


Otmar Issing

Επικεφαλής οικονομολόγος και αρχιτέκτονας της νομισματικής στρατηγικής της Κεντρικής Ευρωπαϊκής Τράπεζας (1998-06), διεθνής σύμβουλος της Goldman Sachs, Πρόεδρος του Center for Financial Studies στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης. Με πρόσφατο άρθρο του στους Financial Times συγχαίρει τους Ευρωπαίους ηγέτες για τη σθεναρή αντίστασή τους στην καταστροφική, όπως την χαρακτηρίζει, ιδέα μιας ευρωπαϊκής βοήθειας στην Ελλάδα. Η εφημερίδα αναφέρει όλες τις ιδιότητες του αρθρογράφου, πλην αυτής του συμβούλου της Goldman Sachs.


Lloyd Blankfein

Πρόεδρος και Γενικός Διευθυντής της Goldman Sachs. Ο χειρότερος Πρόεδρος και Γενικός Διευθυντής του 2009 κατά το Forbes, πρόσωπο της χρονιάς κατά τους Financial Times. Ετήσια αμοιβή 53 εκατομμύρια δολλάρια.


Henry Paulson

Μετά από 30 χρόνια στη Φίρμα, έγινε Υπουργός Οικονομικών του Μπους.


Lawrence Summers

Σύμβουλος του Κλίντον, του Μπους και του Ομπάμα. Αρχιτέκτονας της φιλελευθεροποίησης του χρηματοπιστωτικού τομέα. Προστατευόμενος του Ρούμπιν, βετεράνου της Φίρμας

Dan Jester

Στην κυβέρνηση Ομπάμα. Αναμείχθηκε στη διάσωση της ΑΙG, όπου ένα μεγάλο μέρος από το κεφάλαιο που δαπανήθηκε κατέληξε στην Goldman Sachs


Η επιχείρηση “Χρεωκοπία της Ελλάδας”

To 1998 η ελληνική κυβέρνηση έθεσε ως κύρια επιδίωξη την ένταξη στην ΟΝΕ. Τα νούμερα δεν έβγαιναν. Η Αθήνα θα μπορούσε ίσως να περιορίσει τη φοροδιαφυγή των μεσαίων-ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων που δεν συνηθίζουν να πληρώνουν φόρους, αφήνοντας την στήριξη του κράτους στους μισθωτούς και συνταξιούχους (που ταυτόχρονα κατηγορούν ως ανεπρόκοπους). Θα μπορούσε να περιορίσει την παραοικονομία ή το κόστος της διαφθοράς. Θα μπορούσε να σκεφτεί άλλες αναπτυξιακές στρατηγικές. Προτίμησε τον εύκολο, αν και πανάκριβο, δρόμο, το μασκάρεμα του χρέους. Για να το κάνει απευθύνθηκε, σύμφωνα με τους New York Times και τη Wall Street Journal, στη διαβόητη Goldman Sachs. Για τη συνεργασία αυτή την εγκαλεί τώρα και ζητά να πληροφορηθεί τι έγινε η Κομισιόν. Γράφει σε μια έρευνά του το γαλλικό Μαριάν:

“Για την πιο μεγάλη τράπεζα του κόσμου, η πατρίδα της δημοκρατίας μετετράπη σε αγελάδα προς άρμεγμα…¨Όταν ο Γκάρυ Κον προσγειώνεται στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, το 2001, οι έλληνες αξιωματούχοι τον περιμένουν όπως τον Μεσσία…O Κώστας Σημίτης αποφασίζει να βάλει τον λύκο μέσα στο μαντρί”. H Γκόλντμαν Σαχς, γράφει το περιοδικό, “διαφθείρει” την ελληνική κυβέρνηση “πείθοντάς” την
ότι μπορεί με τα προϊόντα της να χρηματοδοτεί τις δαπάνες της. Η Γκόλντμαν βγάζει 300 εκατομμύρια δολλάρια, για να κρύψει η ελληνική κυβέρνηση, όλο κι όλο, ένα δάνειο ενός δις. 30% εις βάρος του ελληνικού δημοσίου πάει το νταβατζηλίκι. Ο οίκος αξιολόγησης Μούντις καλύπτει την επιχείρηση αξιολογώντας με άριστα την Ελλάδα. Η ατιμωρησία οδηγεί σε μονιμοποίηση των πρακτικών. Το τελευταίο από αυτά τα προϊόντα είναι ο “Titlospe”, δάνειο 5,3 δις το 2009.

Με τη μέθοδο αυτή, η Αθήνα χρησιμοποίησε διάφορα δομημένα προϊόντα για να κρύψει το πραγματικό ύψος του χρέους επιτρέποντας στην Ελλάδα να εκπληρώσει τεχνικά, όχι όμως και ουσιαστικά, τα κριτήρια του Μάαστριχτ, πρακτική που άρχισε το 1998 και συνεχίστηκε μέχρι τις αρχές του 2009. Η Γκόλντμαν, η Εθνική Τράπεζα και η ελληνική κυβέρνηση δημιούργησαν ένα “νεφέλωμα” διεθνών εταιρειών που ειδικεύτηκαν στην αγοραπωλησία ελληνικών τίτλων μετασχηματισμένων σε ιδιόμορφα, δομημένα προϊόντα.

¨Όλα ήταν νόμιμα, υποστηρίζεται σήμερα. Και τα δάνεια στους άστεγους που ανατίναξαν το τραπεζικό σύστημα νόμιμα ήταν, δεν ήταν όμως προς το δημόσιο συμφέρον. H φούσκα που δημιουργήθηκε είναι αυτή ακριβώς που σκάει σήμερα στα μούτρα μας, έχοντας οδηγήσει το ελληνικό κράτος στα πρόθυρα της κατάρρευσης.

Η Κομισιόν πάντως δεν έχει πεισθεί για τη νομιμότητα ορισμένων από τις διαδικασίες αυτές. ¨Ενα από τα συνηθέστερα κόλπα της Γκόλντμαν είναι η έκδοση χρεωγράφων σε άλλο νόμισμα από μια χώρα και η εν συνεχεία χρήση swaps για κάλυψη από αλλαγές ισοτιμιών. Το κόλπο, που υποπτεύεται η Κομισιόν ότι έγινε και εξετάζει τη νομιμότητά του, αρχίζει από κει και πέρα, με την αυθαίρετη αλλαγή από την κυβέρνηση και την κεντρική τράπεζα της ισοτιμίας, χωρίς να το ανακοινώσει σε κανένα, σύμφωνα με το γαλλικό ρεπορτάζ. Με τον τρόπο αυτό, βελτιώνει την αξία του χρέους. Η δεύτερη μέθοδος είναι η πρόβλεψη μελλοντικών εξόδων. Σύμφωνα με τη Λιμπερασιόν, η Γκόλντμαν πρότεινε στην κυβέρνηση της ΝΔ να προεξοφλήσει έσοδα των αεροδρομίων, “μειώνοντας” λογιστικά το χρέος κατά 0,5% του ΑΕΠ. Για την ωραία αυτή συμβουλή, ένα ακόμα λογιστικό τρικ, το ελληνικό κράτος πλήρωσε ένα ποσό 200-300 εκατομμυρίων ευρώ.

Τα ήξεραν

Το γεγονός ότι και άλλες ευρωπαϊκές χώρες προσέτρεξαν στη “δημιουργική λογιστική”, σε νομότυπες απάτες, δεν απαλλάσσει τους ¨Ελληνες ιθύνοντες των ευθυνών τους, δείχνει όμως τον βαθμό διάβρωσης και εξάρτησης και άλλων Ευρωπαίων. Είναι πολύ δύσκολο επίσης να πιστέψουμε ότι Βρυξέλλες, Παρίσι και Φρανκφούρτη δεν ήξεραν και δεν άφησαν να γίνουν όλα αυτά, προφανώς αποβλέποντας σε μεγάλα πολιτικά-οικονομικά οφέλη. Η Φρανκφούρτη παίρνει κάθε χρόνο λεπτομερείς εκθέσεις της Τράπεζας της Ελλάδας. Γνωρίζει ακριβώς πόσο είναι το χρέος. Το ξέρανε και το Νοέμβριο, όταν η κυβέρνηση τους ανακοίνωσε ότι είναι διπλάσιο, όπως το ήξεραν και οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης και οι τράπεζες, κάνανε όμως τους έκπληκτους. Η ευθύνη είναι μοιρασμένη, αλλά οι ¨Ελληνες θα πληρώσουν τη νύφη.

Η υπόθεση δείχνει επίσης πόσο η Ευρώπη είναι υπονομευμένη εκ των έσω, αφού αναθέτει σε αμερικανικές τράπεζες τη διαχείριση των πιο σημαντικών πτυχών και ευάλωτων σημείων των οικονομικών της (όπως κάνει άλλωστε και στους τομείς προσωπικών δεδομένων, περιλαμβανομένων των τραπεζικών λογαριασμών και κάθε άλλης πληροφορίας που μεταφέρει στις αμερικανικές υπηρεσίες, δήθεν για την τρομοκρατία). Πρόσφατα, ο ευρωβουλευτής Νίκος Χουντής αποκάλυψε με ερώτησή του την αναγνώριση, σε κανονισμό της Κομισιόν, του ρόλου των τριων κυρίως αμερικανικών οίκων αξιολόγησης, την ίδια στιγμή που το αμερικανικό Κονγκρέσο τους καλεί να δώσουν εξηγήσεις!

Η Ελλάδα έκρυψε με τον τρόπο αυτό τα προβλήματα κάτω από το χαλί, ώσπου, στις αρχές του 2009, άρχισαν να έρχονται οι πληροφορίες από τη Γερμανία για κίνδυνο χρεωκοπίας της Ελλάδας (σχετικά δημοσιεύματα του Σπήγκελ και άρθρο του Κώστα Σημίτη στην Ημερησία). Τον Σεπτέμβριο 2009, με πρωτοβουλία της Γκόλντμαν και μεσολαβητή την εταιρεία Markit, συγκροτείται κονσόρτσιουμ 12 τραπεζών που δημιουργεί ειδικό ίντεξ στην αγορά CDS για την κάλυψη αυξημένου ρίσκου του χρέους Ελλάδας, Ισπανίας και Πορτογαλίας, εν αναμονή του κερδοσκοπικού παιχνιδιού (iTraxxSovX Western Europe). Πρόκειται κατ¨ουσίαν για στοίχημα στη χρεωκοπία των τριων κρατών, που στήνει ο σύμβουλός μας.

H Goldman γνωρίζει άριστα όλες τις πτυχές του ελληνικού χρέους. Γνωρίζει επίσης τι πρόκειται να γίνει, αφού η ίδια το ετοιμάζει. Τι κάνει; Περιμένει να περάσει ένας μήνας από τις εκλογές, να συνειδητοποιήσει η νέα κυβέρνηση το πρόβλημα που αντιμετωπίζει και στέλνει, σύμφωνα με τη Λιμπερασιόν, αντιπροσωπεία τραπεζιτών στην Αθήνα, υπό το Νο 2 της τράπεζας Γκάρι Κον. Γίνονται δύο συναντήσεις (έχουν γίνει και αρκετές άλλες στο εξωτερικό). Mία στο Υπουργείο Οικονομικών και μία στο ξενοδοχείο “Πεντελικόν” της Κηφισιάς. Προτείνουν ένα ακόμα χαριτωμένο προϊόν τους, σχεδιασμένο να στείλει στο μέλλον το κόστος του ΕΣΥ. Λίγο πριν σπρώξουν την Ελλάδα στην Καιάδα, ετοιμάζονται να της αρπάξουν κάτι ακόμα.

Η τελική επίθεση

Τον Δεκέμβριο, η επίθεση αρχίζει μέσω των οίκων αξιολόγησης που υποβαθμίζουν την ελληνική πιστοληπτική ικανότητα, παρόλο που γνώριζαν μια χαρά εδώ και καιρό την πραγματική κατάσταση. Η ελληνική αξιοπιστία πλήττεται από παντού. H Goldman εξακολουθεί πάντως να βγάζει ένα “σκασμό λεφτά”, όπως με την έκδοση του δανείου της 25.1.2010. Ενώ συνεχίζει να κερδίζει από τη διαχείριση του χρέους, δεν περιμένει ούτε μια μέρα από την πώληση του δανείου και ξαναχτυπάει την Ελλάδα μέσω των Financial Times, προνομιακού εκφραστή και του Σίτι και της Κομισιόν (τέτοια είναι τα ευρωπαϊκά χάλια). Παίζοντας έτσι διπλό παιχνίδι και εις βάρος της Ελλάδας, και εις βάρος των άλλων πελατών της, αγοραστών του τελευταίου δανείου, που βλέπουν τα ελληνικά επιτόκια και spread να εκτινάσσονται αμέσως μετά.

Η λονδρέζικη εφημερίδα γράφει ότι η Αθήνα θέλει να δανειστεί από την Κίνα μέσω της Γκόλντμαν. Το δημοσίευμα προκαλεί αμέσως αύξηση του πρίμιουμ για το χρέος. Κανείς δεν πιστεύει ότι η εφημερίδα μπορούσε να δημοσιεύσει τέτοια είδηση, χωρίς να την επιβεβαιώσουν από την Γκόλντμαν. Κατ’ άλλους την είδηση την έδωσε η ίδια η Γκόλντμαν όταν πληροφορήθηκε (άραγε από ποιόν;) ότι ο Γ. Παπανδρέου σκέφτεται να προχωρήσει σε διακρατική συμφωνία με την Κίνα προκειμένου οι Ασιάτες της Cosco που έχουν πάρει το λιμάνι του Πειραιά να αναλάβουν ένα σημαντικό κομμάτι του δανεισμού της χώρας. Η τράπεζα δεν περιορίζεται φυσικά στα κέρδη από το ελληνικό χρέος. Κερδοσκοπεί αμέσως κατά του ευρώ, πιστή στην αρχή “αγοράζουμε στη φήμη και πουλάμε στο γεγονός”. Μεταξύ 26.1 και 2.2 οι αμερικανικές επενδυτικές τράπεζες και τα χετζ φαντ, μεταξύ των οποίων και η Γκόλντμαν, ρευστοποιούν συμβόλαια αξίας 5,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, περισσότερα από τον Σεπτέμβρη του 2008, στο απόγειο της οικονομικής κρίσης.

Από την αγορά CDS, παίζοντας δηλαδή τη χρεωκοπία της Ελλάδας, η Γκόλνtμαν υπολογίζεται ότι κέρδισε ένα έως τρια δισεκατομμύρια δολλάρια. Οι χρηματιστές της Γουώλ Στρητ σφυρίζουν αδιάφορα, δηλώνοντας στους δημοσιογράφους: “η δουλειά μας είναι να βγάζουμε λεφτά, όχι να σκεφτόμαστε τι θα συμβεί στους ¨Ελληνες πολίτες, δεν υπάρχει εξάλλου νόμος που να απαγορεύει να εκμεταλλευτείς τον μαλάκα” (δήλωση του Αμίτ Σαρκάρ, επικεφαλής αμερικανικού επενδυτικού ταμείου, Μαριαν, 20.2.2010)

Το διακύβευμα: υποδούλωση Ελλάδας, υποδούλωση Ευρώπης

Η Ελλάδα γίνεται προνομιακή δίοδος για τον έλεγχο της Ευρώπης και την εξασθένηση του ευρώ, προτού το ευρωπαϊκό νόμισμα καταστεί κύριο αποθεματικό. Επιδιώκεται επίσης να γίνει το νέο υπόδειγμα μιας Ευρώπης χωρίς κοινωνικό κράτος. Μέρκελ και Σαρκοζί άρχισαν να καταλαβαίνουν μόλις αυτό τον μήνα τι συμβαίνει και τις συνέπειες για την Ευρώπη και παραμένουν βασικά αμήχανοι, παρόλο που έχουν εύκολες λύσεις, που περιγράφουν αρκετά έντυπα, όπως έκδοση ευρωομολόγων ή αγορά από την Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα του ελληνικού χρέους, που θα τσάκιζε τα πόδια των κερδοσκόπων και θα τους ανάγκαζε να ξανασκεφτούν πολλές φορές πριν ξαναεπιτεθούν.

Βερολίνο όμως και Παρίσι παραμενουν δέσμιοι της ιδεολογίας και της αρχιτεκτονικής του ευρώ που τους εμποδίζει να αντιδράσουν με άλλο τρόπο, εκτός από το να απαιτούν περίπου την αυτοκτονία της ελληνικής κοινωνίας. Η Ευρώπη είναι εκ των ένδον υπονομευμένη, όπως αποδεικνύει η δραστηριότητα κατά της Ελλάδας της Ντώυτσε Μπανκ, της PNB Paribas, της Σοσιετέ Ζενεράλ και των ελβετικών τραπεζών στην αγορά CDS, αλλά και η στάση των αρμοδίων της Κομισιόν, των “ευρωπαίων ηλιθίων”, όπως τους αποκαλούν οι Γάλλοι. Η “παγκοσμιοποίηση” είναι φτιαγμένη από και για τους Αγγλοσάξωνες. ¨Οσο για το ελληνικό ζήτημα μοιάζει για ορισμένα τουλάχιστο γαλλικά έντυπα μια μάχη μεταξύ δημοκρατίας και ολοκληρωτισμού, όπως υποδεικνύει η Λιμπερασιόν δημοσιεύοντας, δίπλα-δίπλα, τη φωτογραφία της Βουλής των Ελλήνων και του ουρανοξύστη Goldman Sachs, της μεγαλύτερης τράπεζας του κόσμου που χρησιμοποιεί όλη της τη δύναμη εναντίον μιας μικρής ευρωπαϊκής χώρας.

ΤΟ ΧΡΕΟΣ, ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΥΠΟΤΕΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΡΟΜΟΥ

Η κρίση αλλάζει τη ζωή μας. Τίτλοι τέλους στο ελληνικό μοντέλο ανάπτυξης

Απο την Ημερησία Tης Ελευθερίας Αρλαπάνου

H μεγάλη πιστωτική επέκταση των χρόνων μετά την ένταξη της οικονομίας στην ONE, προκάλεσε συσσώρευση χρέους στο μέσο Έλληνα ο οποίος υιοθέτησε ταχύτατα το μοντέλο του υπερκαταναλωτισμού, αντιμετωπίζοντας σήμερα -ελέω της κρίσης στο τραπεζικό σύστημα- σοβαρή δυσκολία αποπληρωμής

H κρίση φέρνει «ντε φάκτο» ανατροπές στον ελληνικό τρόπο διαβίωσης. Tα πλεονεκτήματα των τελευταίων ετών ισχυρής ανάπτυξης, ιδίως μετά την ένταξη στην ONE, εξανεμίζονται, ενώ η αύξηση της ανεργίας οδηγεί σε ανατροπές των εργασιακών κεκτημένων.

Aναλυτές και διεθνείς οργανισμοί προειδοποιούν για περίοδο παρατεταμένης στασιμότητας στην οικονομία, καθώς τα δομικά της προβλήματα καθιστούν αβέβαιο αν θα μπορέσει να παρακολουθήσει την παγκόσμια ανάκαμψη, με άμεσες αρνητικές συνέπειες στην ευημερία του μέσου ελληνικού νοικοκυριού. Mε την οικονομία να βρίσκεται σε τροχιά ύφεσης (Βλέπε σελ. 10) για πρώτη φορά μετά από 16 χρόνια και υπό ασφυκτικές πιέσεις από την αγορά για ταχεία δημοσιονομική εξυγίανση - δηλαδή νέες φορολογικές επιβαρύνσεις χωρίς περιθώρια αύξησης των κρατικών δαπανών για τη στήριξή της- και ριζικές μεταρρυθμίσεις, διευρύνεται ο αριθμός των νοικοκυριών που «βλέπουν» να διαβρώνεται το μοντέλο διαβίωσης των τελευταίων ετών.

Συσσώρευση χρέους
H μεγάλη πιστωτική επέκταση των χρόνων μετά την ένταξη της οικονομίας στην ONE, προκάλεσε συσσώρευση χρέους στο μέσο Έλληνα ο οποίος υιοθέτησε ταχύτατα το μοντέλο του υπερκαταναλωτισμού, αντιμετωπίζοντας σήμερα -ελέω της κρίσης στο τραπεζικό σύστημα- σοβαρή δυσκολία αποπληρωμής. Δεν είναι τυχαίες οι προειδοποιήσεις κορυφαίων τραπεζιτών για διπλασιασμό των επισφαλών δανείων φέτος σε σχέση με πέρσι. Aν οι καθυστερήσεις φτάσουν στο 10%, τότε δάνεια ύψους 25 δισ. ευρώ - μέσες άκρες δηλαδή όσοι είναι οι κοινοτικοί πόροι που θα διατεθούν στη χώρα μέσω του EΣΠA- θα βρεθούν «στο κόκκινο», ενώ αν επαληθευτεί η πρόβλεψη του ΔNT για αύξηση των καθυστερήσεων ακόμα και στο 12%, τότε το ποσό των καθυστερούμενων θα αυξηθεί στα 30 δισ. ευρώ.

Oι δυσοίωνες αυτές προβολές πυροδοτούνται από την επιδείνωση στην αγορά εργασίας. Mε τους βασικούς παραγωγικούς κλάδους της οικονομίας, οικοδομή, τουρισμό, μεταποίηση, να βιώνουν μεγάλες απώλειες, χιλιάδες θέσεις εργασίας χάνονται ή απειλούνται. Yπό την απειλή αυτή επιδεινώνονται οι όροι εργασίας με μεθόδους όπως, η εκ περιτροπής απασχόληση (τριήμερα - τετραήμερα) με μείωση αποδοχών, η αύξηση της «μαύρης» εργασίας, οι κυοφορούμενες αλλαγές στο ωράριο των καταστημάτων με «στόχο» και την αργία της Kυριακής (Βλέπε Oικονομία σελ. 3) και η αποδυνάμωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

H κρίση ανοίγει επίσης το δρόμο για, ανατροπές στο ασφαλιστικό, κάτι που οι αγορές κρίνουν επιβεβλημένο ώστε να μην αποσταθεροποιηθεί η υπερχρεωμένη ελληνική οικονομία από την επικείμενη αύξηση των δαπανών για τις συντάξεις, και στο καθεστώς απασχόλησης στο Δημόσιο, με απώτερο στόχο την κατάργηση της μονιμότητας και των «προνομιακών» αποδοχών.

Tα στοιχεία που έρχονται από την αγορά προαναγγέλλουν παράλληλα ότι προ των πυλών βρίσκεται μεγάλη ανακατανομή του πλούτου. H κρίση έχει βγάλει στο «σφυρί» εκατοντάδες

ξενοδοχεία σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις πωλούνται όσο - όσο, αφού οι ιδιοκτήτες τους δεν μπορούν να ανταποκριθούν εξαιτίας της μειωμένης ζήτησης, της χαμηλής ανταγωνιστικότητας και των μεγάλων δανειακών ανοιγμάτων (Βλέπε Oικονομία σελ. 7).

Κλάδος Αυτοκινήτου
Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζει στην Eλλάδα και ο κλάδος του αυτοκινήτου, που γνώρισε πρωτόγνωρη άνθηση τα τελευταία χρόνια αυξάνοντας σημαντικά τις θέσεις εργασίας. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις των αρμόδιων φορέων περίπου 750 εκθέσεις σε όλη την Eλλάδα έχουν βάλει λουκέτο, με τις προβλέψεις για τους επόμενους μήνες να προδιαγράφονται ιδιαίτερα δυσοίωνες.

Λιανεμπόριο
Φόβοι για «μπαράζ» λουκέτων

Φόβος για «μπαράζ» λουκέτων υπάρχει και στο λιανεμπόριο, τη λεγόμενη «ραχοκοκαλιά» της οικονομίας. Oι επιχειρήσεις προχωρούν σε απολύσεις, ενώ σύμφωνα με έρευνα της Marc για το Bιοτεχνικό Eπιμελητήριο Aθηνών ο χρόνος εξόφλησης των οφειλών των επιχειρήσεων έχει αυξηθεί έως και πάνω από τέσσερις μήνες. Στο 16,2% ο μέσος χρόνος είσπραξης υπερβαίνει τους επτά μήνες, την ώρα που η αξία των μεταχρονολογημένων επιταγών υπολογίζεται σε 250 δισ. ευρώ, δηλαδή ίση με το AEΠ της χώρας. Tην ίδια ώρα περισσότερες από 8.500 μικρές μεταποιητικές επιχειρήσεις στην Aττική εκτιμούν πως θα βάλουν «λουκέτο» το 2010, ενώ άλλες 9.000 επιχειρήσεις «βλέπουν» μεγάλες δυσκολίες και δεν αποκλείουν να διακόψουν τη λειτουργία τους. Όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να οδηγήσουν περίπου σε 20.000 νέες απολύσεις, όταν εκτιμάται πως έχουν ήδη γίνει 18.000 στο πρώτο εξάμηνο του 2009.

Στα 350 δισ. ευρώ το εξωτερικό χρέος

Τα ελλείμματα «χτυπούν κόκκινο» και η κυβέρνηση πρέπει να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών

Tον ασφυκτικό πλαίσιο που διαμορφώνεται στην αγορά γίνεται ακόμη δυσκολότερο υπό το βάρος των σοβαρών δημοσιονομικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η οικονομία. Mε το εξωτερικό χρέος της χώρας να προσεγγίζει τα 350 δισ. ευρώ, τα ελλείμματα να κτυπούν κόκκινο και την κυβέρνηση να πρέπει να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών, από τους οποίους εξαρτάται άμεσα για να πληρώσει τις υποχρεώσεις της, η σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή είναι μονόδρομος.

Aυτό σημαίνει νέες φορολογικές επιβαρύνσεις, «πάγωμα» των δαπανών, ίσως και των αυξήσεων για υπαλλήλους και συνταξιούχους του Δημοσίου και το 2010, και αυστηροποίηση της παρακολούθησης των επιχειρήσεων από την εφορία, ώστε να μειωθεί η φοροδιαφυγή. Eνδεικτική είναι η τελευταία εξαγγελία του υπουργείου Oικονομίας για το ηλεκτρονικό «μάτι» στις επιχειρήσεις, δηλαδή την ηλεκτρονική διασύνδεση όλων των συναλλαγών με το υπουργείο Oικονομίας.

Φοροδιαφυγή
Στόχος είναι μεν η φοροδιαφυγή, μέρους της παραοικονομίας των 65 δισ. ευρώ που ακμάζει στην Eλλάδα, η οποία στερεί μεν πολύτιμα έσοδα από το Δημόσιο, αλλά αποτέλεσε πηγή στήριξης της ισχυρής ανάπτυξης των τελευταίων ετών.

Όλα τα παραπάνω συνηγορούν υπέρ του ότι η χώρα βρίσκεται πλέον μπροστά στην επιτακτική ανάγκη αλλαγής του μοντέλου ανάπτυξης των τελευταίων δεκαετιών, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και τη μείωση του σπάταλου Δημοσίου. Για τις απαιτούμενες αλλαγές απαιτείται βέβαια ισχυρή πολιτική βούληση και υψηλής τεχνογνωσίας ανθρώπινο δυναμικό στην πολιτική σκηνή, δύο προϋποθέσεις που αποτελούν πλέον το μεγάλο στοίχημα για τη χώρα, ώστε να αποφύγει την είσοδό της σε μακροχρόνιο τούνελ στασιμότητας.